в том то и дело,что сравнила...и увидела,что видимо некоторые слова не влезли видимо((((
Ладно,видимо нельзя в планшете черновик писать....
А задания,хочу еще сделать...с большим удовольствием

Урок 9.
Упражнения:
1. Составьте сложные предложения, соблюдая правила.
Ben bilmiyorum. + Ali geldi mi, gelmedi mi? —> Ben Ali'nin gelip gelmediğini bilmiyorum.

Benim haberim yok. + Hayri askere gitti mi, gitmedi mi? —> Hayri'nin askere gidip gitmediğinden haberim yok.
Mahkeme karar verecek. + O suçlu mu, değil mi? —> Mahkeme suçlu olup olmadığına karar verecek.
Doktorlar araştırıyorlar. + Hilal kanser mi değil mi? —>Doktorlar Hilal'ıin kanser olup olmadığını araştırıyorlar.
Ben bilmiyorum. + O, toplantıya katılacak mı, katılmayacak mı? —> Toplantıya katılıp katılmayacağını bilmiyorum.

2. Впишите подходящие аффиксы.
O parçanın oraya uyup uymadığına bakmak lazım.
Annem senin akşam yemeği yiyip yemediğine soruyor.
Hidayet’in Hikmet’le görüşüp görüşmediğini kimse bilmiyor.
Hülya’nın yarışmaya devam edip etmeyeceğine komisyon karar verecek.

3. Сделайте перевод.

1. Onun bitirip bitirmediğini bilmiyorum. —> Я не знаю,он закончил или нет.
2. Ben ona Ali’yi görüp görmediğini sordum. —> Я спросил,его Али видел или нет.
3. Hüseyin’in onu tanıyıp tanımadığını öğrenmemiz lazım. —> Нам надо знать,Хусейн его знает или нет.
4. Bu filmi daha önce seyredip seyretmediğimi hatırlamıyorum. —> Я не помню,этот фильм ещё раньше смотрел или нет.
5. İbrahim’in onunla buluşup buluşmayacağından haberim yok. —> Я не знал знаю/не в курсе,Ибрахим с ним встретился встетится или нет.

4. Переведите на турецкий.
1. Я забыл, солил я салат или нет. -Ben salatayı tuzlayıp tuzlamadığımı unuttum.
2. Проверь, Ирдис сделал домашнее задание или нет. -İrdis'in ödevini yapıp yapmadığını kontrol et.
3. Ты в курсе, Илсах продал машину или нет? -İlsah'ın arabayı satıp satmadığından haberin var mı?
4. Позвони Илькер, узнай пойдет он завтра с нами или нет. -İlker'yi ara o yarın bizimle gidip gitmeyeceğini öğren.
5. Я не понял, понравился ей мой подарок или нет. -Ben onun hediyemi beğenip beğenmediğini anlamadım.

Спасибо)))

Урок 10 (47)
Побудительный залог.
1. От данных глаголов образуйте побудительный залог. Переведите:
Bilmek - bildirmek -узнавать,сообщать
Yazmak -yazdırmak-написать заставить написать/распечатать
Gülmek -güldürmek-насмешить,рассмешить
Yapmak -yaptırmak-поручать,переделать(так возможно???) нет, не возможно, заставить сделать можно
Susmak -susturmak-замолчать заткнуть
Ölmek -öldürmek-убивать
Dönmek -döndürmek-заставить вернуться
İnmek -indirmek-высаживать,спускать скачать
Giymek -giydirmek-заставить носить одевать (кого-то)
İnanmak -inandırmak-поверить заставить поверить
Anlamak -anlatmak-объяснять рассказывать
Ağlamak -ağlatmak-заставить плакать
Dinlemek -dinletmek-услышать заставить слышать
Konuşmak -konuşturmak-рассказывать разговорить
Bitmek -bittirmek-закончить
Üşümek -üşütmek-простудиться,замерзать.

2. Переведите на турецкий язык:
1. Мама в комнате. Укладывает брата спать. -Anne'yi odada kardeşimi uyutuyor.
2. Мама пожарила нам котлеты. Anne'yi bize köfteleri kızarttı.
3. Не доводи брата до слез. -Kardeşini ağlatma.
4. Ты меня очень напугал. Beni çok korkuttun.
5. Милиционер нас не остановил. Polis bizi durdurmadı.
6. Метин очень смешной человек. Он нас очень рассмешил. Metin çok neşeli bir insan.O bizi çok güldürdü.
7. Говорят, американцы потопили 3 японских коробля. Amerikalılar üç yaponyala Japon gemisini battırmışlar.
8. Я тоже только что закончил домашнее задание. Ben_de (пишется раздельно, обрати внимание на это сообщение https://evimturkiye.com/forum/16-4041-112515-16-1404470522) ev ödevinmi demin bittirdim.
9. Мама кормит брата. Anne'yi kardeşimi yediriyor.
10. Папа отвел нас в зоопарк. Babamız bizi hayvanat bahçesiyne getirdi götürdü.
11. Разбудите меня в 7 часов. Beni saat yedide uyandırın.
12. Своди нас на прогулку. Bizi gezintiye getir götür/bizi gezdir.
13. Вы сообщили об этом случае в милицию? Bu olayı polise bildirdiniz mi?
14. Сможешь завтра напомнить мне, что надо позвонить Орхану? Yarın Orhan'aı aramam gerektiğini bana hatırlatabilir misin?

3. Переведите на русский язык:
1-Ödevini abisine yaptırmış. Оказывается,он поручил задание старшему брату.
2-Dün sınıfta herkesi güldürmüş. Говорят,вчера на уроке он каждого всех рассмешил.
3-Teröristler iki polisi öldürmüş. Говорят,террористы двух полицейских убили
4-Ablam çocuğuna yemek yediriyor. Моя сестра своего ребенка заставляет кушать кормит.
5-Şoför bizi yanlış yerde indirdi. Шофёр нас в ошибочном (в другом) месте высадил.
6-Atıf la Fuat'ı barıştırdım. Я Фуата с Атиыфом примирил.
7-Bu adamın bu hareketleri beni bıktırdı. Меня достало этот человек поступками поведение этого человека.
8-Sabah arabayı çalıştıramamış. Оказывается ,утром он не смог завести машину.
9-Akşamları köpeğimi dolaştırıyorum. Вечерами свою собаку выгуливаю.
10-Müdür bize fabrikayı gezdirdi. Директор показал нам фабрику.
11-Annem kardeşimi giydiriyor. Мама заставляет одеваться моего брата.
12-Mustafa'nın sözleri beni çok kızdırdı. Слова Мустафы меня очень разозлили.
13-Abim beni arkadaşlarıyla tanıştırdı. Мой брат познакомил меня с друзьями.
14-Senin sözlerin onu çok utandırdı. Твои слова его очень засмущали.
15. Yanlışlarını düzeltmiş. Говорят,свои ошибки он исправил.
16. Bunları kimseye anlatma. Никому это не объясняй рассказывай.
17. Annem ve babam bizi çok büyük zorluklarla büyütmüşler. Оказывается, мама и папа нас с большими трудностями воспитывали.
18. İşimi bitireyim, gideriz. Я закончу свою работу и пойдём.
19. Bugün toplantı olduğunu niçin bana hatırlatmadın. Почему ты не напомнил,что сегодня собрание?
20. Çantasından büyük bir kitap çıkardı. Она достала из своей сумки большую книгу.

4. Придумайте 10 предложений, используя любые глаголы в побудительном залоге .
1.Этим вечером он переел.-Bu akşam çok yedirdi.
2.Он напрасно на меня накричал.-Beni boşuma bağırdırdı.
3.Это правило я очень хорошо вызубрил.- Bu kuralı çok iyi bildirdim.
4.В магазине я накупила много сладостей.- Marketten çok tatli aldırdım.
5.Говорят,он закончил ремонт дома.- Evin tamiri bittirmiş.
6.Он много рассказал мне о своей жизни.- Bana hayatını çok konuşturdu.
7.Собака моего друга меня напугала.- Köpeği arkadaşım beni korkuttu.
8.Я не поверил вашим словам.- Sözlerinize inandırmadım.
9.Говорят,ты не завёл вчера машину.- Dün arabayı calıştırmamışsın.
10.Оказывается,вы продумали все варианты.-Hep imkanları düşündürmüşsünüz.
Тут все предложения неверны, кроме 9-го о машине. Потому что проблема с понимание значения этой формы, она используется для того, чтобы описать побуждение другого человека в какому-то действию. Например, Sözlerinize inandırmadım. Тут нет никакого побуждения, тут нужен обычный глагол - inanmak - sözlerinize inanmadım. No beni sözlerinize inandıramadınız - вы не смогли заставить меня поверить вашим словам, вот тут уже, как видно, побудительный загол используется. Так что предложения надо полностью переделать.

Спасибо)))

Dolduralım
1. Annem, (benim) teyzeme uğramayı (planlamak)____________________ hatırlattı.
2. Patronum, bir toplantıya katılmak üzere yarın İzmir’e (gitmek)____________ söyledi.
3. Bakanlar Kurulu, 1988 yılında ekstazinin uyuşturucu madde (olmak) _____________ karar verdi.
4. Gün içinde çok su tüketiyorsanız, ABD’li bu şirkette (çalışmak)___________ şükredebilirsiniz.
5. Sen ne kadar büyük bir hata (yapmak) __________ farkında mısın?
6. (Senin) Okulu birincilikle (bitirmek) __________ emin misin?
7. Uzmanlar, önümüzdeki iki hafta içeresinde petrol fiyatlarının (yükselmek) _____________ dikkat çekti.
8. Yüksek Seçim Kurulu, Meclis seçimlerine katılım oranının yüzde seksen (olmak)___________ bildirdi.
9. Hocamız son dersimizde çocukken ciddi bir şekilde spor (yapmak) _______________ bahsetti.
10. Bu provokasyon nitelikli film, siyasetçilerin ülkeyi nasıl talan (etmek) _____________ konu alıyor.
boşlukları doldurduktan sonra tümceleri Rusçaya çevirelim

Düzeltelim
1. Ablam yarın geleceğimi istedi.
2. Müdürüm son raporu hiç yardım almadan hazırladığımı inanmıyor.
3. Arkadaşım bana, eski erkek arkadaşımın bir ay önce evlendiğini dedi.
4. Öğretmen, öğrencilerin hiçbiri yarın düzenleyeceği sınavda en yüksek puan alamayacağından emin.
5. Yazın tatile deniz kenarına çıkacağımı planlıyorum.

Çevirelim
1. Не думаю, что на следующей неделе пойдёт дождь.
2. Сын сказал, что в школе в обед он съел суп, макароны и пахлаву.
3. Моя племянница говорит, что после окончания школы она очень хочет поступить на медицинский и (что) она обязательно поступит.
4. Президент подтвердил, что на днях встречался с лидером оппозиции.
5. Эксперты обращают внимание на то, что таяние ледников на Северном Полюсе может изменить морские торговые маршруты.
6. Мой муж пообещал, что в следующем году мы поедем на Кубу.
7. Историки спорят о том, как на самом деле умерла Хюррем Султан.
8. Ему не понравилось то (множ. число), что мы купили.
9. Ты в курсе, что твоя фейсбук-страничка рассылает спам всем, кто у тебя в друзьях?
10. Журналисты интересуются (ilgilenmek), куда певец Сердар Ортач потратил деньги, которые он заработал в прошлом году.

Урок 10 (47)
Побудительный залог. Работа над ошибками.
Придумайте предложения,используя любые глаголы в побудительном залоге :
1. Я не заставляю маму прибирать в моей комнате-Anneyime odamdaı temizletmiyorum.
2.Я заставила Мурата отнести мою сумку.-Murat'ıa çantamı götürdttüm.
3.Эту работу я поручаю тебе.-Bu işi sana yaptırıyorum.
4.Не заставляй нас ждать!-Bizi bekletme!
5.Не заставляй меня плакать!-Beni ağlatma!
6.Не могу заставить себя читать эту книгу.-Bu kitabı kendim çocuğuma okutamaıyorum. "себя заставить" не пойдёт. Можно Kendimi okumaya zorlayamıyorum
7.Ахмет заставил меня позвонить Вам.-Ahmet beni bana sizi arattı.
8.Я не смогла уложить спать Дениз на веранде.-Deniz'i verandada uyutamadım.
9.Я не могу заставить его принести мне мою книгу.-Onua kitabımı bana getirtemiyorum.
10.Извини,я заставил тебя ждать.-Özür dilerim bana seni beklettim.
11.Врач заставил меня принимать это лекарство.-Doktor bu ilaçcı beni bana kullanttıdırdı.
12.Оказывается,он не заставлял Вас мне звонить.-Sizi Size beni aratmamış.
13.Слова моего брата заставили маму плакать.-Kardeşimin sözleri anne'yi ağlattılar.
14.Директор заставил закончить ремонт оборудования.-Müdür donatımın tamirini bittirdtti.
15.Учитель заставил нас исправлять ошибки.-Öğretmen bizi bize hattalarımızı düzeltttirdi.
16.Этим вечером мы заставили его поесть.-Bu akşam onu yedirdik.

Nermin, побудительный залог на русский язык практически всегда переводится словосочетанием "заставить....(что-то сделать,что-то делать)"???
Не обязательно, но так легче понять принцип. Заставить умереть = убить, заставить проснуться = разбудить.
Но заставлять не именно под дулом пистолета, а и позволить, спровоцировать, попросить. İndirmek = inmesini sağlamak
Mesajlarımı Türkçe bilen birine çevirttim - мои сообщения я попросила перевести человека, знающего турецкий
Elimi öptürmem - я не позволю целовать мне руку
kendimi inandıramadım - не смогла убедить себя

P.S. Проблема с винительным падежом продолжается.

Причастие на –en/ –an

Упражнения:

1. От данных глаголов Напишите причастие на -en,an в положительной и отрицательных формах, например:
çalmak - çalan - çalmayan
yazmak - yazan - yazmayan
konuşmak - konuşan - konuşmayan
istemek - isteyen - istemeyen
ağlamak - ağlayan - ağlamayan
bakmak - bakan - bakmayan
olmak - olan - olmayan
vermek - veren - vermeyen
gelmek - gelen - gelmeyen
yapmak - yapan - yapmayan
uyumak - uyuyan - uyumayan

2. Переведите предложения:

Programı hazırlayan herkese teşekkür ediyorum. Спасибо всем, кто подготовил эту программу.
Çok çabuk sinirlenen insanlarla çalışmak zor. Сложно работать с людьми, которые очень быстро заводятся.
Senin geçen yıl evlenen kardeşin şimdi nerede çalışıyor. Твой, в прошлом году женившийся брат, где сейчас работает?
İyileşen hastalarımız iki gün sonra taburcu oluyor. Наши выздоровевшие больные через два дня выписываются.
Seninle beraber başlayanların hepsi mezun oldu. Все, кто начинал вместе с тобой, стали выпускниками.
Тому, кто переведет это предложение, я поставлю 5. Bu cümleyi çevirene 5 puan vereceğim.
Люди, родившиеся в этом месяце, говорят, бывают очень щедрыми. Bu ayda doğan insanları çok cömertmiş oluyormuş.
Здесь есть те, кто знает Ахмета? Burada Ahmet'i tanıyan var mı?
Девушка, севшая в машину - моя соседка Arabaya binen bir kiız benim komşumdur.

3. Переделайте предложения в причастные обороты.

Kızım kahvaltı yaptı. Kahvaltı yapan kızım...
Kız kardeşi kayak yapıyor. Kayak yapan kız kardeşi.
Arkadaşın seni okuma salonunda bekliyor. Okuma salonunda seni bekleyen arkadaşın.
Orhan paten yapmayı sever. Paten yapmayı seven Orhan.
Dedem kahvaltıda gazete okudu. Kahvaltıda gazete okuyan dedem.
Kardeşim bu sabah traş olmayı unuttu.. Bu sabah tıraş olmayı unutan kardeşim.
Çocuk köpekten korkar. Köpekten korkan çocuk.

4. Образуйте из следующих пар предложений по одному предложению с причастным оборотом.

Kız kardeşim Moskova'da oturuyor. İki gün sonra buraya gelecek.
Moskova'da oturan kız_kardeşim iki gün sonra buraya gelecek.

Esin dün gece kaza yaptı. Şimdi arabasını tamir ediyor.
Dün gece kaza yapan Esin şimdi arabasını tamir ediyor.

Çocuk yere düştü. Çok ağlıyor.
Yere düşen çocuk çok ağlıyor.

Zeynep işini bitirdi. Arkadaşlarıyla birlikte sinemaya gitti
İşini bitiren Zeynep arkadaşlarıyla birlikte sinemaya gitti.

Size bu sabah misafir geldi. Onunla konuşmak istiyorum.
Size bu sabah gelen misafirle konuşmak istiyorum.

Kızlar bahçede oynuyorlar. Onları çağır, lütfen.
Bahçede oynuayan kızları çağır, lütfen.

Annen sofra kuruyor. Ona yardım edin.
Sofra kuran annenize yardım edin.

5. Переведите тест:

KÖTÜ HABER
Плохие новости

İstanbul'da üniversite okuyan genç kız Ankara'daki babasına telefon etmiş:
Молодая девушка, обучающаяся в университете Стамбула, звонит своему папе в Анкару:

— Baba, meraba. Ben Lale.
Папа, привет. Это Лале.

— Ooooo. Güzel kızım benim. Nasılsın?
О. Моя милая дочка. Как ты?

— Hiç sorma babacığım. Hiç keyfim yok vallahi.
Даже не спрашивай, папочка. Вообще никакого настроения нет, клянусь богом.

— Hayırdır? Bir sorun mu var?
У тебя какие-то проблемы?

Kız ağlamaya başlar, babası ise üzülür ve meraklanır:
Девушка начала плакать, а папа расстроился и допытывается:

— Ne oldu kızım? anlatsana.
Что случилось, дочка? Рассказывай.

— Murat evi terk etti. Boşanmak istiyormuş.
Мурат покинул дом. Хочет развестись.

— Ne evi lan, ne boşanması? Sen ne zaman evlendin de ne zaman boşanıyorsun?
Какой дом, что значит развестись? Ты когда вышла замуж и когда разводишься?

— Senin hiç hoşlanmadığın esrarkeş çocuk vardı ya... Ben onunla evlendim.
Парень-наркоман, который тебе совсем не нравился был же... Мы с ним поженились.

— İyi ettin! serseri kızım benim. Neyse, artık yapacak bir şey yok.
Mahkemeye ver ve hemen boşanın.
Хорошо же вы сделали! Моя бродяга-дочь. Ну что ж, ничего не поделаешь. Подавай в суд и немедленно разводитесь.

— Boşanalım ama benden 10 bin YTL istiyor. Eğer vermezsem, çektiği çıplak fotoğraflarımı internetten herkese yollayacakmış.
Мы разведёмся, но он вымогает от у меня 10 000 лир. Если не дам, он через интернет выставит всем на обозрение фотографии, на которых я голая.

— Püüh! Rezil. Çıplak fotoğraf çektirdin, öyle mi?
Ох! Позор. Ты делала обнаженные фото, так?

— Ama babacığım. O benim kocamdı. Ne bileyim böyle bir kötülük yapacağını.
Но папочка. Он был моим мужем. Как я могла знать, что он так плохо поступит.

— Peki. Olan olmuş artık. Yarın sana para gönderirim. Öğleden sonra bankaya gidip alırsın. Ve sonra da parayı verip alırsın o pis fotoğrafları.
Ладно. Что случилось, то уже случилось. Завтра я отправлю тебе деньги. После обеда пойдёшь в банк и получишь. Потом дав деньги, возмёшь те грязные фото.

— Sağ ol baba. Eeee şey... Bir de kürtaj için 2 bin YTL'ye ihtiyacım var.
Спасибо, папа. Эээ, это.. Мне нужно 2 000 лир на аборт.

Adam artık fenalaşır:
Мужчине уже становится плохо:

— Kürtaj mı? Bir de hamile mi kaldın o çocuktan?
Аборт? Ты ещё и осталась беременная забеременела от того парня?

— Aslında ondan değil... Zenci bir çocuk vardı. Zaten o yüzden ayrılıyoruz.
На самом деле, не от него.. Был один парень-негр. Мы-то из-за него и расходимся.

Adam bayılmak üzeredir. Nabzı yükselir, tansiyonu düşer:
Мужчина уже близок к потере сознания. Пульс ускоряется, давление падает.

— Biz seni oraya okumaya yollamıştık. Sen neler yapmışsın. Allah'ım! Nedir bu olanlar anlamıyorum. Okulu bitirir bitirmez Ankara'ya dönüyorsun, yoksa kırarım bacaklarını.
Мы отправили тебя туда учиться. А ты что натворила. О мой бог! Как это произошло не понимаю.Закончишь учёбу или нет Как только ты закончишь учёбу, но ты возвращаешься в Анкару или переломаю тебе ноги.

— İstersen hemen dönebilirim babacığım. Ben geçen yıl okuldan atıldım çünkü.
Папочка, если ты хочешь, я могу немедленно вернуться. Потому что в прошлом году я бросила учёбу меня выгнали.

Adam masanın üstündeki soğuk suyu başından döker ve ancak böyle konuşabilir:
Мужчина вылил себе на голову холодную воду, стоящую на столе, и таким образом всё ещё может разговаривать:

— Okuldan mı atıldın? Hani birlikte avukatlık yapacaktık? Sen buraya gel ben sana ne yapacağımı çok iyi bilirim. Bundan sonra sana evden dışarıya çıkmak yasak. İlk isteyenle de evlendireceğim seni.
Ты учёбу бросила? Тебя выгнали? Мы же собирались вместе заниматься адвокатским делом? Ты сюда приезжай, я очень хорошо знаю, что тебе сделаю. После этого выходить их дома тебе запрещено. Я выдам тебя замуж за первого желающего.

— O iş zor baba. Biliyorsun, moda oldu, artık evlenmeden önce eşler birbirlerinden sağlık raporu istiyorlar. Pek iyi bi rapor vereceğimi zannetmiyorum ben.
Это трудно, папа. Ты знаешь, появилась такая мода, что теперь перед тем как пожениться, молодые просят друг от друга справку о состоянии здоровья. Я не думаю, что предоставлю достаточно хорошую справку.

— Allah'ım! Çıldıracağım. Bir de cinsel hastalıklar haaa. Kesin o zencidendir.
О боже! Я сойду с ума. Ещё и венерические болезни. Несомненно, от того негра.

— Çok pis arkadaşları vardı. Bilmem artık hangisinden kaptım.
У него Были очень похабные друзья. Уже и не знаю от кого подцепила.

Adam kısa bir süre bayılır... Tekrar eline telefonu alır:
Мужчина очень скоро ненадолго потеряет сонание.. Опять взяо телефон в руки:

— Hemen bu akşam dayını yolluyorum oraya. Seni alıp gelecek. Adresini ver bakayım.
Немедленно этим вечером отправляю туда твоего дядю. Он возьмёт тебя и приедет. Давай свой адрес.

— Mahmutpaşa Karakolu'ndayım. Gelirken kefalet için de biraz para getirsin yanında.
Я в полицейском участке Махмутпаша. Пусть возмёт с собой немного денег для поручительства залога.

— Karakol mu? Bir de karakolda mısın? Ne yaptın?
Полицейский участок? Ты ещё и в полицейском участке? Что ты сделала?

— Dün kafam çok bozuktu, çok içmişim. Araba kiralayıp gezmeye çıktım. Arnavutköy'de kaza yaptım ve bir restorana arabayla girdim. Ama kimse ölmedi. Dükkan sahibine ve kiralık araba firmasına biraz para vermek gerekiyor. Telefonda kısa bir sessizlik olur. Kız tekrar konuşmaya başlar:
вчера моя голова перестала работать я была на взводе (deyim), я много выпила. Арендовав машину, я поехала гулять. В Арнавуткёе попала в аварию и въехала на машине в один ресторан. Но никто не умер. Владельцу ресторана и фирме по аренде машин нужно дать немного денег. В телефоне некоторое время пауза. Девушка опять начинает говорить:

— Babacığım. Sakın üzülme. Bütün bunlar bir şakaydı. Ben sadece sınıfta kaldığımı söylemek için aradım.
Папочка. Смотри, не расстраивайся. Всё это было шуткой. Я позвонила, чтоб сказать, что просто я осталась на второй год.

Bunun üzerine adam şok olur ve mutlulukla:
— Kızım bu çok önemli değil. Üzülme olur böyle şeyler, der ve sevinir.
Мужчина в шоке и счастливым голосом говорит: "Дочка, это не важно. Не расстраивайся. Скажи, что такие вещи случаются и радуйся." и радуется

-ene kadar (до того как/пока не)

Обратите внимание ранее мы прошли форму madan önce, которая на русский язык может переводиться одинаково: "до того как" Отличия между -madan önce и -ene kadar

Упражнения:

1. Данные глаголы напишите в форме -ene(ana) kadar:
gelene kadar
uyuyana kadar
dönene kadar
yapana kadar
hazırlanana kadar
olana kadar
bitene kadar или t меняется на d? не меняется

2. Объедините данные предложения с помощью аффикса "-ana kadar".

О saat beşte geldi. O zamana kadar kapıda bekledik. = O gelene kadar kapıda bekledik.
Araba alacağız. O zamana kadar yürüyerek gidip geleceğiz. —> Araba alana kadar yürüyerek gidip geleceğiz.
Boya kuruyacak. O zamana kadar buraya girmeyin. —> Boya kuruyana kadar buraya girmeyin.
Misafirler gelecek. O zamana kadar yemeklere dokunmayın. —> Misafirler gelene kadar yemeklere dokunmayın.
Baban işini bitirecek. O zamana kadar onu rahatsız etmeyin. —> Baban işini bitirene kadar babanızı rahatsız etmeyin.
Ben gidip geleceğim. O zamana kadar odayı toplayın. —> Ben gidip gelene kadar odayı toplayın.

3. Переведите на русский.
1-Ben taburcu olana kadar başımda bekledi. Он сидел у моего изголовья пока я не выписалась.
2-Çorba koyulaşana kadar karıştıracaksın. Ты будешь помешивать суп до тех пор, пока он не загустеет.
3-İyice kızarana kadar fırında dursun. Пусть остаётся в духовке до тех пор, пока хорошенько не прожарится.
4-Yaz gelene kadar biz soğuktan donacağız. Пока придёт лето, мы окоченеем от холода.
5-Biz otobüse binene kadar yanımızdan ayrılmadı. Пока мы не сели в автобус, он нас не покидал.
6-Şirket iflas edene kadar muhasebesine ben baktım. Пока фирма не обанкротилась, я занимался бухгалтерией.
7-Yağmur bitene kadar dükkanda bekledim. Пока дождь не закончился, я ждал в магазине.
8-Tren hareket edene kadar orada sohbet ettik. Мы общались там до тех пор, пока поезд не тронулся.

4. Переведите на турецкий:
1-Пока мы начнем, ты уже сходишь и вернешься. Biz başlayana kadar sen gidip geleceksin (тут лучше gidersin).
2-Пока она мыла посуду, он один играл в зале. Bulaşık yıkayana kadar o salonda tek başında oynuyordu.
З-Пока ты закончишь домашнее задание, я накрою стол. Sen Ödevini bitirene kadar ben sofrayı kuracağım.
4-Пока ты меня не простишь, я никуда не пойду. Sen beni affedene kadar ben bir yere gitmieyeceğim.
5-Пока ты собираешь чемодан, я побреюсь. Sen valizi toplayana kadar ben tıraş olayım.
6-Пока я одеваю ребенка, ты выкинь мусор. Ben çocuğu giydirene kadar sen çöpü at.
7-Пока я переодевалась, он сел в машину и уехал. Ben elbise üstümü değiştirene kadar o arabaya binip gitti.
8-Я не вернусь до тех пор, пока не закончится фильм. Film bitene kadar dönmeyeceğim.

Упражнения:

1. Составьте сложные предложения, соблюдая правила.
Ben bilmiyorum. + Ali geldi mi, gelmedi mi? —> Ben Ali'nin gelip gelmediğini bilmiyorum.

Benim haberim yok. + Hayri askere gitti mi, gitmedi mi? —> Hayri’nin askere gidip gitmediğinden haberim yok
Mahkeme karar verecek. + O suçlu mu, değil mi? —> Mahkeme onun suçlu olup olmadığına karar verecek
Doktorlar araştırıyorlar. + Hilal kanser mi değil mi? —> Doktorlar Hilal’in kanser olup olmadığını araştırıyorlar
Ben bilmiyorum. + O, toplantıya katılacak mı, katılmayacak mı? —> Onun toplantıya katılıp katılmayacağını bilmiyorum

2. Впишите подходящие аффиксы.
O parçanın oraya uyup uymadığına bakmak lazım.
Annem senin akşam yemeği yeiyip yemediğinei soruyor.
Hidayet’in Hikmet’le görüşüp görüşmediğini kimse bilmiyor.
Hülya’nın yarışmaya devam edip etmeyeceğine komisyon karar verecek.

3. Сделайте перевод.

1. Onun bitirip bitirmediğini bilmiyorum. —> Я не знаю, закончил он или нет
2. Ben ona Ali’yi görüp görmediğini sordum. —> Я спросил ее, видела ли она Али.
3. Hüseyin’in onu tanıyıp tanımadığını öğrenmemiz lazım. —> Нам нужно выяснить, узнал его Хусейн или нет.
4. Bu filmi daha önce seyredip seyretmediğimi hatırlamıyorum. —> Я не помню, смотрел ли я этот фильм раньше.
5. İbrahim’in onunla buluşup buluşmayacağından haberim yok. —> Я не знаю, будет ли Ибрагим с ним встречаться.

4. Переведите на турецкий.

1. Я забыл, солил я салат или нет. – Salatayı tuzlayıp tuzlamadığımı unuttum
2. Проверь, Ирдис сделал домашнее задание или нет. – İrdis’in ev ödevlerini yapıp yapmadığını kontrol et
3. Ты в курсе, Илсах продал машину или нет? – İslsah’iın arabasını satıp satmadığından haberin var mı?
4. Позвони Илькер, узнай пойдет он завтра с нами или нет. – İlker’in arayıp yarın bizimle gidip gitmediğini gitmeyeceğini arayıp öğren
5. Я не понял, понравился ей мой подарок или нет. – Hediyemi beğenip beğenmediğini anlamadım

Dolduralım
1. Annem, (benim) teyzeme uğramayı planlayacağıma planladığımI hatırlattı. -Моя мама напомнила,чтобы я заглянула что я планировала заглянуть к моей тёте ненадолго.
2. Patronum, bir toplantıya katılmak üzere yarın İzmir’e gideceğimi söyledi. -Мой директор сказал,что чтобы присоединиться принять участие к собранию завтра в Измир поеду.
3. Bakanlar Kurulu, 1988 yılında ekstazinin uyuşturucu madde olduğuna karar verdi. -Совет Министров решил в 1988 году,что экстази это облегчающее вещество(наркотик)
4. Gün içinde çok su tüketiyorsanız, ABD’li bu şirkette çalışmadığınıza şükredebilirsiniz. -Если вы за день много воды расходуете,то вы сможете выразить благодарность,что житель США не работает в этой компании. не уверена,что правильно перевела
Если вы выпиваете много воды в течение дня, то благодарите Бога, что не работаете в этой американской фирме
5. Sen ne kadar büyük bir hata yaptığının farkında mısın? -Ты заметил разницы на сколько большую ошибку сделал? Ты осознаёшь, какую большую ошибку ты совершаешь?
6. (Senin) Okulu birincilikle bitireceğinden emin misin? -Ты уверен,что школу с медалью (с первенством-досл.)закончишь?
7. Uzmanlar, önümüzdeki iki hafta içeresinde petrol fiyatlarının (yükselmek) _____________ yükselebileceğine dikkat çekti. - Эксперты обращают внимаение на то, что в течение двух последующих недель цены на нефть могут подняться.
8. Yüksek Seçim Kurulu, Meclis seçimlerine katılım oranının yüzde seksen olduğunu bildirdi. -Высший Совет Выборов сообщил,что на Совет Выборов соотношение участия было 100:80. Центризбирком сообщил, что явка на парламентские выборы составила 80%.
9. Hocamız son dersimizde çocukken ciddi bir şekilde spor yapacaklarından yaptığından bahsetti. -Наш учитель на последнем уроке вел речь,что ребята в серьезном виде спорта будут заниматься. Учитель на последнем уроке рассказал, что в детстве он серьёзно занимался спортом.
10. Bu provokasyon nitelikli film, siyasetçilerin ülkeyi nasıl talan ettiklerini konu alıyor. -Этот провакационного качества фильм вместил тему,как грабят политики страны. Этот провокационный фильм рассказывает (взял темой досл.) о том, как политики разворовывают страну.
(boşlukları doldurduktan sonra tümceleri Rusçaya çevirelim )

Düzeltelim
1. Ablam yarın geleceğimi istedi. -(Onun) Ablam yarın geleceğini istedi.
2. Müdürüm son raporu hiç yardım almadan hazırladığımı inanmıyor. -Müdürüm son raporu hiç yardım almadan hazırladığıma ıinanmıyor.
3. Arkadaşım bana, eski erkek arkadaşımın bir ay önce evlendiğini dedi. -Arkadaşım bana,eski erkek arkadaşımın bir ay önce evlendiğine dedi.
4. Öğretmen, öğrencilerin hiçbiri yarın düzenleyeceği sınavda en yüksek puan alamayacağından emin. -Öğretmen,öğrencilerin hiçbiri yarın düzenleyeceği sınavda en yüksek puan alamayacaklarından emin.
5. Yazın tatile deniz kenarına çıkacağımı planlıyorum.
Правильно исправлено только 2-е предложение (hazırladığımı - hazırladığıma). Остальные ошибки исправлены неверно. Не исправляю, попробуй ещё раз.

Çevirelim
1. Не думаю, что на следующей неделе пойдёт дождь. -Ertesi hafta yağmuru yağacağını sanmıyorum.
2. Сын сказал, что в школе в обед он съел суп, макароны и пахлаву. -Oğlum okulda öyğle yemeğinde çorba içtiğini, makarna ve baklava yediğini söyledi.
3. Моя племянница говорит, что после окончания школы она очень хочет поступить на медицинский и (что) она обязательно поступит. -Kız yeğenim, okulu bitirdikten sonra tıp fakülteysine girmek isteyeceğini istediğini ve mutlaka girer gireceğini de söyledi.
4. Президент подтвердил, что на днях встречался с лидером оппозиции. -Devlet başkanı, günlerce geçen gün muhalefetin lideri'yle (апостроф не нужен) görüştüğünü doğruladı.
5. Эксперты обращают внимание на то, что таяние ледников на Северном Полюсе может изменить морские торговые маршруты. -Eksperler buzulların çözüldüğü Kuzey kutbuda denizle ticaret yolları değiştirediğini dikkat ediyorlar. Uzmanlar, Kuzey Kutbu’ndaki buzulların erimesinin deniz ticaret yollarını değiştirebileceğine dikkat çekiyorlar.
6. Мой муж пообещал, что в следующем году мы поедем на Кубу. -Kocam,ertesi yıl Küba'ya geleceğimizi vadetiyordu gideceğimize söz verdi.
7. Историки спорят о том, как на самом деле умерла Хюррем Султан. -Tarihçiler Hürrem Sultan'ın gerçekte nasıl gerçekten Hürrem Sultanı öldüğünü tartışıyorlar.
8. Ему не понравилось то, что мы купили.-Ona bu aldığımızı beğenmiyordu. Aldıklarımızı beğenmedi.
9. Ты в курсе, что твоя фейсбук-страничка рассылает спам всем, кто у тебя в друзьях? -Senin Facebook'un sayfası SPAM (не знаю как на турецком языке это слово ) hep kim seni arkadaşında gönderdiğinden haberin oluyor musun? спам так и будет спамом. Facebook sayfanın arkadaş listendeki herkese spam gönderdiğinden haberin var mı?
10. Журналисты интересуются, куда певец Сердар Ортач потратил деньги, которые он заработал в прошлом году.-Gazetecileri,nereye şarkıcıyı Serdar Ortaç onun kazandığı para geçen yıl harcadığını ingileniyorlar. Gazeteciler, şarkıcı Serdar Ortaç’ın geçen sene kazandığı parayı nereye harcadığıyla ilgileniyorlar.

Урок 11 (48)
11(48).ders
Страдательный залог
Упражнения:
1. От данных глаголов образуйте форму страдательного залога. Переведите полученные глаголы.
Yapmak —> yapılmak делать-быть сделанным
Dövmek —>dövülmek побить-быть побитым
Kırmak —>kırılmak разбивать-быть разбитым
Görmek —>görülmek видеть-быть замеченным
Yenmek —>yenilmek победить-быть побеждённым
Kesmek —>kesilmek стричь-быть подстриженным
Bozmak —> bozulmak испортить-быть испорченным
Atmak —> atılmak бросить-быть брошенным
Yazmak —> yazılmak написать-быть написанным
Sevmek —> sevilmek любить-быть любимым
Silmek —> silinmek вытирать-быть стёртым
Almak —> alınmak купить-быть купленным
Bulmak —>bulunmak находить-быть найденным
Gelmek —> gelinmek прийти-быть пришедшим
Delmek —> delinmek продырявить-быть продырявленным
Çalmak —> çalınmak бить-быть побитым
Bölmek —> bölünmek делить-быть разделенным

2. Напишите глаголы yapılmak, yazılmak, alınmak, sevilmek, bozulmak в 3 лице ед.ч. в наст.-буд. времени в положительной и отрицательной формах:
yapılmak-yapılır-yapılmaz
yazılmak-yazılır-yazılmaz
alınmak-alınır-alınmaz
sevilmek-sevilir-sevilmez
bozulmak-bozulur-bozulmaz

3. Переведите предложения на русский язык:
Bu saray 1578 yılında yapılmış. -Говорят,этот дворец был построен в 1578 году.
Salonun camı kırıldı. -Он разбил стекло салона. Стекло в салоне было разбито.
Bizim televizyon yine bozuldu. -Наш телевизор снова сломан сломался.
Almak istediğim gömlek satılmış. -Оказывается,была продана рубашка,что я хотел купить.
Bu kitap 1852'de yazılmış. -Эта книга говорят,в 1852 году была написана.
Şirketimiz on yıl önce kuruldu. -Наша компания 10 лет назад была основана.
Dün çantam çalındı. -Вчера моей сумкой был побит. Вчера у меня украли сумку (досл. Моя сумка была украдена).
Bardakdtaki su üstüme döküldü. -В стакане вода была налита до верху . Вода в стакане пролилась на меня.
Burada sigara içilmez. -Здесь не курят.
Bu kelime şimdi her yerde kullanılıyor. -Эту ручку сейчас в каждом месте буду использовать. Это слово сейчас используется везде.
Ceketin yırtılmış. -Говорят,твоя куртка была разорвана.
Paket delindi, her_şey yere döküldü. -Пакет был порван порвался,всё на землю разлилось.
Salataya limon sıkıldı mı? -Он в салат лимон выжимал? Лимон в салат был выжат?
O otobüslere binilmez, çok tehlikeli. -В те автобусы нельзя садиться,очень опасно.

4. Сделайте перевод.
Тут всё слышно. -Burada hep her şey duyulduur.
Земля мокрая. Мои носки промокли. -Yeri ıslak. Çorabplarım ıslandı.
Тебе даже сказать ничего нельзя. -Sana hiçbir şey söylenemez bile.
В эту игру не играют вдвоем. -Bu oyunu iki kişi olarak oynanmaz.
Купленная тобой новая рубашка совсем не выглаживается. -Aldığın Yeni gömleği aldiğini gömlek hiç ütülenmiyor.
Картофель почищен, порезан. Все готово. -Patates temizlendi soyuldu, kesildi. Hep hazırlandı Her şey hazır.
Айхан обвиняется в воровстве. -Ayhan hırsızlık'tala şsuçlanıyor.
Очень приятно, когда не забывают, помнят. -Çok hoş ne zaman unutulmazlar, hatırlanırlar. Unutulmamak, hatırlanmak ne hoş / Unutulmamak, hatırlanmak insanın hoşuna gider.
За 5 минут земля покрылась снегом. -Kardan Yer beş dakikada yer karla örtüldü.
Ни один из счетов не оплачен. -Hiçbir пишется слитно fatura ödenmezdi.
День победы отмечается 9 мая. -Zareffer günü 9 Mayiıs'ta kutlanır.
Любовь нельзя объяснить, (её) нужно прожить. -Aşk anlatılmaz,onun yaşanır.

5. Поставьте сказуемое в форму страдательного залога и внесите соответствующие изменения в предложения.
Ablam bir bluz satın aldı. Ablam tarafından bir bluz satın alındı.

1. Bu dergiyi önce kardeşim, sonra annem okudu. -Bu dergiyi önce kardeşim, sonra annem tarafından okundu.
2. Dayım dün yolda bir kol saati buldu. -Dayım tarafından dün yolda bir kol saati bulundu.
3. Akşam yemeğinden sonra televizyonda son haberleri izlerler. -Onlar tarafından / taraflarından akşam yemeğinden sonra televizyonda son haberleri izlenirler.
4. Damadın ailesi geline çok sayıda değerli takı takar. -Damadın ailesi tarafından geline çok sayıda değerli takı takılır.
5. Kızın ailesi misafirlerine acı Türk kahvesi ikram eder. -Kızın ailesi tarafından misafirlerine acı Türk kahvesi ikram edilir .
6. Genellikle erkek tarafı ev alır veya kiralar. -Genellikte erkek tarafı tarafından ev alınır veya kiralanır.
7. Gelinin babası, kızının beline kırmızı bir kurdele bağlar .-Gelinin babası tarafından kızının beline kırmızı bir kurdele bağlanır.
8. Çocuklar gelin arabasını yolda durdururlar. -Çoçuklar tarafından gelin arabasını yolda durdurulurlar.
9. Kızın babası gelini damada teslim eder. -Kızın babası tarafından gelini damada teslim edilir.

Побудительный залог
Упражнения:

1. От данных глаголов образуйте побудительный залог. Переведите:
Bilmek - bildirmek – сообщать, давать знать
Yazmak – yazdırmak – заставить написать
Gülmek – güldürmek – рассмешить
Yapmak – yaptırmak – заказать, заставить сделать, поручить
Susmak – susturmak – заставить замолчать
Ölmek – öldürmek – убивать
Dönmek – döndürmek – вращать, заставить вернуться
İnmek – indirmek – спускать, высаживать
Giymek – giydirmek – наряжать
İnanmak – inandırmak – заставить поверить
Anlamak – anlatmak – объяснять, рассказывать
Ağlamak – ağlatmak – доводить до слез
Dinlemek – dinletmek – заставить слушать
Konuşmak – konuşturmak – заставить говорить
Bitmek – bitirmek – кончать, завершать
Üşümek – üşütmek – заморозить, простудиться

2. Переведите на турецкий язык:
1. Мама в комнате. Укладывает брата спать. – Annem odada. Kardeşimi uyutuyor.
2. Мама пожарила нам котлеты. – Annem bize köfte kızarttı
3. Не доводи брата до слез. – Kardeşini ağlatma
4. Ты меня очень напугал. – Beni çok korkuttun
5. Милиционер нас не остановил. – Polis bizi durdurmadı
6. Метин очень смешной человек. Он нас очень рассмешил. – Metin çok komik bir insan. Bizi çok güldürdü
7. Говорят, американцы потопили 3 японских коробля. – Amerikalılar 3 Japon gemisini batırmış
8. Я тоже только что закончил домашнее задание. – Ben de ev ödevimi yeni bitirdim
9. Мама кормит брата. – Annem kardeşimi yediriyor
10. Папа отвел нас в зоопарк. – Babam bizi hayvanat bahçesine götürdü
11. Разбудите меня в 7 часов. – Beni saat 7de uyandırın
12. Своди нас на прогулку. – Bizi gezintiye götür
13. Вы сообщили об этом случае в милицию? – Bu durumu olayı polise bildirdiniz mi?
14. Сможешь завтра напомнить мне, что надо позвонить Орхану? – Yarın Orhan’ı aramam gerektiğini bana hatırlatabilir misin?

3. Переведите на русский язык:
1-Ödevini abisine yaptırmış. – Видимо, он попросил своего старшего брата сделать его домашнее задание
2-Dün sınıfta herkesi güldürmüş. – Он вчера насмешил всех в классе
3-Teröristler iki polisi öldürmüş. – Террористы убили двух полицейских
4-Ablam çocuğuna yemek yediriyor. – Моя старшая сестра кормит своего ребенка
5-Şoför bizi yanlış yerde indirdi. – Шофер высадил нас в неправильном месте
6-Atıf la Fuat'ı barıştırdım. – Я помирил Атыфа с Фуатом
7-Bu adamın bu hareketleri beni bıktırdı. – Эти поступки этого человека вызвали у меня отвращение
8-Sabah arabayı çalıştıramamış. – Наверно, он утром не смог завести машину
9-Akşamları köpeğimi dolaştırıyorum. – По вечерам я выгуливаю мою собаку
10-Müdür bize fabrikayı gezdirdi. – Директор провел нас по фабрике
11-Annem kardeşimi giydiriyor. – Мама одевает моего брата
12-Mustafa'nın sözleri beni çok kızdırdı. – Слова Мустафы меня сильно разозлили
13-Abim beni arkadaşlarıyla tanıştırdı. – Мой старший брат познакомил меня со своими друзьями
14-Senin sözlerin onu çok utandırdı. – Твои слова его очень пристыдили
15. Yanlışlarını düzeltmiş. – Он исправил их ошибки
16. Bunları kimseye anlatma. – Никому об этом не рассказывай
17. Annem ve babam bizi çok büyük zorluklarla büyütmüşler. – Мать и отец вырастили нас с большим трудом
18. İşimi bitireyim, gideriz. – Давай я закончу работу, пойдем
19. Bugün toplantı olduğunu niçin bana hatırlatmadın. – Почему ты не напомнил мне, что сегодня совещание?
20. Çantasından büyük bir kitap çıkardı. – Он вытащил из своей сумки большую книгу

4. Придумайте 10 предложений, используя любые глаголы в побудительном залоге
1. Я сказал ему прочитать эту книгу – Ona bu kitabı okuttum
2. Ты не cможешь заставить меня полюбить тебя – Bana kendini sevdiremeyeceksin sevdiremezsin
3. Моя мама развлечет тебя до моего прихода – Ben gelene kadar annem seni eğlendirir eğlendirecek
4. Ему нравится мой голос, поэтому он все время заставляет меня петь песни – Sesimi seviyor onun için beni bana hep şarkı söyletir söyletiyor
5. Он без труда поднял мой тяжелый чемодан – Ağır bavulumu kolayca kaldırmış
6. Я заставила его убрать его комнату – Ona odasını temizlettim
7. Она напоила ребенка – Çocuğua su içirdi тут не так, как с yemek, нужно употреблять дательный падеж и указывать, чем именно напоила, а то, кроме грамматический проблем, возникает и проблема со значением, кажется, что напоила в значении алкоголем.
8. Она не заставляет детей причесывать волосы по утрам – Sabahları çocuklara saçlarını taratmaz
9. Ты заставил себя ждать – Kendini beklettin
10. Мы разовьем это направление – Bu doğrultuyu geliştiririz
Тут не понятно, о чём речь, в каком значении «направление»? Но могу предположить, что имелось в виду предложение такого типа, где направление в значении как в "направление экономики": bu dalı/sektörü/alanı ilerleteceğiz/geliştireceğiz.

1. Объедините данные ниже предложения с помощью аффикса "-diktan sonra".
Okuldan çıktık sonra sinemaya gittik. = Okuldan çıktıktan sonra sinemaya gittik.
Yemeği yedim sonra yattım. —> Yemeği yedikten sonra yattım
Ödevlerimi bitirdim sonra dışarı çıktım. —> Ödevlerimi bitirdikten sonra dışarı çıktım
Kitabı okudum sonra Ali'ye verdim. —> Kitabı okuduktan sonra Ali’ye verdim

2. Переведите предложения.
1-İstanbul'a taşındıktan sonra bir daha görüşmedik – После того как он переехал в Стамбул, мы не виделись.
2-Köyden geldikten sonra çok ciddi hastalandı – После того как он приехал из деревни, он серьезно заболел.
3-Üniversiteyi bitirdikten sonra babamın yanında işe başladım – После того как я закончил университет, я нашел работу начал работать рядом с папой.
4-Araba aldıktan sonra bir daha hiç otobüse binmedim – После того как я купил машину я больше совсем не ездил на автобусе.
5-Gömlekleri yıkayacağım. Kuruduktan sonra da ütüleyeceğim – Я постираю рубашки. После того как он высохнут, я поглажу.
6-Evlendikten sonra çok şişmanladı – После замужества он сильно поправилась.
7-Fabrikadan çıktıktan sonra kendi işimi açtım – После того, как я уволился с фабрики, я открыл свое дело.

З. Сделайте перевод.
1. После того как как она вышла замуж, мы больше не виделись – O evlendikten sonra bir daha hiç görüşmedik
2. После того как он вышел из больницы, он поехал к себе в село – Hastaneden çıktıktan sonra köyüne gitti.
3. Он больше не приходил к нам, после того как мы поссорились – Biz bozuştuktan sonra bize bir daha gelmedi.
4. После того как ты сделаешь уроки, можешь сходить погулять – Ödevlerini yaptıktan sonra gezmeye gidebilirsin.

4. Заполните пропуски конструкцией -diktan sonra и переведите предложения на русский язык.
1. Gazeteyi okuduktan sonra kahvaltı etmeye başladım – После того как я прочитал газету, я позавтракал начал завтракать.
2. Mağazadan yiyecek aldıktan sonra eve döndük - После того, как мы купила в магазине продукты, мы вернулись домой.
3. Duş aldıktan sonra dişlerini fırçaladı – Он почистил зубы, после того, как принял душ.
4. Eve döndükten sonra akşam yemeğini yediler – После того как они вернулись домой, они поужинали.
5. Akşam yemeği yedikten sonra televizyon seyredeceğiz – После того как мы поужинаем, мы будем смотреть телевизор.
6. Konser bittikten sonra nereye gideceksiniz? – Куда вы пойдете, после того как закончится концерт?
7. Ayşe yeni haberi duyduktan sonra hemen bana telefon etti – После того как Айше услышала новости, она немедленно позвонила мне.
8. Biraz dinlendikten sonra işimize devam edelim - Давай продолжим нашу работу, после того как немного отдохнем.
9. Uçaktan indikten sonra giriş vizesi aldık – Мы получили визы, после того как приземлились вышли из самолёта.
10. Seninle konuştuktan sonra çok rahatladım - После того как я поговорил с тобой, я успокоился.

Упражнения:

1. Образуйте положительную форму глагольного имени во всех лицах и числах:
Babam benim erken yattığıma inanmıyor
Babam senin erken yattığına inanmıyor
Babam onun erken yattığına inanmıyor.
Babam bizim erken yattığımıza inanmıyor.
Babam sizin erken yattığınıza inanmıyor.
Babam onların erken yattıklarına inanmıyor.

2. Образуйте отрицательную форму глагольного имени во всех лицах и числах.
Arkadaşım benim sigara içmediğime inanmıyor
Arkadaşım senin sigara içmediğine inanmıyor.
Arkadaşım onun sigara içmediğine inanmıyor.
Arkadaşım bizim sigara içmediğimize inanmıyor.
Arkadaşım sizin sigara içmediğinize inanmıyor.
Arkadaşım onların sigara içmediklerine inanmıyor.

3. Из 2х простых составьте сложные предложения по образцу в будущем и прошедшем времени. Переведите:
sen mutlusun. ben inanıyorum = mutlu olduğuna inanıyorum (я верю, что ты счастлив). mutlu olacağına inanıyorum (я верю, что ты будешь счастлив)

Ben geliyorum. Sen biliyorsun.
Benim geldiğimi biliyorsun.(Ты знаешь, что я иду.) Benim geleceğimi biliyorsun. (Ты знаешь, что я приду.)
Ahmet evleniyor. Annem söyledi.
Annem Ahmet'in evlendiğini söyledi.(Мама сказала, что Ахмет женится.) Annem Ahmet'in evleneceğini söyledi.(Мама сказала, что Ахмет собирается жениться. будет женится, собирается не в значении "планирует" или "думает на тему", а это точно произойдёт в будущем - уточняю для правильного понимания)
O yarın gelmiyor. Ben eminim.
Onun yarın gelmediğinden eminim.(Я уверен,что он завтра не идет. - это предложение не может существовать, yarın и форма dığı (а не acak) несочетаемы) Onun yarın gelmeyeceğinden eminim.(Я уверен, что он завтра не пойдет прийдёт.)
Ayşe seni bekliyor. Bana dedi.
Ayşe, seni beklediğini söyledi.(Айше сказала,что ждет тебя.) Ayşe, seni bekleyeceğini söyledi.(Айше сказала, что будет ждать тебя.)

4. Впишите подходящие аффиксы. Переведите:
Pasaportunu bulduğuna sevindim.- Я рад, что ты нашел свой паспорт.
Senin işten ayrı........ çok üzüldüm. Тут опечатка что-ли? Что за глагол ayrımak? Предполагаю, по смыслу должно бы быть:
Senin işten ayrıldığına çok üzüldüm. - Я очень расстроился, что ты уходишь с работы. (в смысле "бросаешь" работу)
Odayı benim temizleyeceğime inanmıyor. - Она не верит, что я уберусь в комнате.
Partiye gitmediğimizden pişman olduk.- Мы пожалели, что не пошли на вечеринку. (От того, что не пошли.)
Sizin geldiğinize çok sevindim. - Я очень рад, что вы пришли.
Televizyonu benim tamir edeceğime inanmıyor. - Она не верит, что я отремонтирую телевизор.

5. Переведите предложения:
1-Benim 40 yaşında olduğuma inanmıyor.- Он не верит, что мне 40 лет.
2-Bu soruyu onun çözdüğüne inanmıyorum. - Я не верю, что он решил эту задачу.( этот вопрос).
3-Sizi gördüğüme çok sevindim. - Я очень рад, что увидел(вижу) вас.
4-Yarışmayı kaybettiğine çok üzüldüm. - Я очень расстроился, что ты(он) потерял состязание?????? (чепуха какая-то!) у слова kaybetmek есть и второе значение – проиграть. Оно тоже даётся в словаре.
5-Ercan'ı çağırdığıma pişman oldum.- Я сожалею, что позвал Эрджана.
6-Öğrencilerin sınava hazırlanmadığından eminim. - Я уверен, что студенты не подготовились к экзамену.
7-Camı Erdem'in kırdığından şüpheleniyor.- Джами сомневается, что обидела Эрдема. Он подозревает, что это Эрдем разбил стекло.
8-Onların evlendiğinden benim haberim yoktu. - Я не в курсе, что они женятся.(поженились)
9-0nun Erdinç'le barıştığından emin değilim. - Я не уверен в том, что он помирился с Эрдинч.
10-Erdoğan'm bizi orada gördüğünden eminim. - Я уверен, что Эрдоан нас там видел.
11-Senin müdürün değiştiğinden haberin yok galiba. - Вероятно, ты не знаешь, что директор изменился.(поменялся)
12-Kiradan kurtulduğumuza çok sevindik. - Мы очень обрадовались,что отделались от аренды.
13- Sen Esma'nın yarın İstanbul'a gideceğini bilmiyor musun? - Ты (разве) не знаешь, что Эсма завтра уезжает в Стамбул?
14-Ben senin gitmeyeceğini zannettim.- Я подумал,что завтра ты не уедешь.
14-Ben onun bize yardım etmeyeceğini anladım. - Я понял, он нам не поможет.
15-Eşref in yarışmaya katılacağını duydum. - Я услышал, что Эшреф присоединится к состязянию.
16-Evren'in sınavı geçeceğini umuyoruz. - Мы надеемся, что Эврен сдаст экзамен.
17-Ben onun evleneceğini tahmin ettim. - Я догадался, она выходит замуж.

6. Переведите на турецкий язык, обращая внимание на употребление времен (dık, acak):
1-Он не верит, что я купил новую машину. - Benim yeni bir araba aldığıma inanmıyor.
2-Я не думаю, что ему понравится этот фильм. - Bu filmi beğendiğini beğeneceğini düşünmüyorum.
3-Я не думаю, что Гизэм знает об этом. - Gizem'in bunu bildiğini zannetmiyorum.
4-Я очень обрадовался, что Эрсин приезжает.- Ersin'in geleceğine çok sevindim.
5-Я не ждал, что он задаст такой вопрос. - Onun böyle bir soru sorduğunu beklemedim soracağını beklemiyordum.
6-Гюльсюм сказала, что не хочет туда ехать. - Gülsüm, onun oraya gitmeyek istemeyeceğini istemediğini söyledi.
7-Ты знаешь, что Гёкай женился? - Gökay'ın evlendiğini biliyor musun?
8-Я сомневаюсь, что Халис поможет нам. - Halis'in bize yardım edeceğinden şüpheleniyorum.
9-Я забыла, что ты не ел салат. - Senin salata yemediğini unuttum.
10-Я не думаю, что они будут нас ждать.- Onların bizi bekleyeceklerini düşünmüyorum.
11-Я не могу поверить, что он нас обманул. - Bizi aldattığına inanamam inanamıyorum.
12-Я не думаю, что она туда придет. - Onun oraya gideceğini geleceğini zannetmiyorum.
13-Ты слышал, что сказала Айше? - Ayşe'nin ne söylediğini / söylediklerini duyuyor musun duydun mu?
14-Ты слышал, что Гюльтен попала в аварю? - Gülten'in kaza geçirdiğini duyuyor musun duydun mu?
15-Я не думаю, что Гёкхан работает по субботам. - Gökhan'ın Cumartesi günüleri çalıştığını düşünmüyorum.
16-Я не в курсе, что Гюлер заболела. - Güler'in hastalandığından haberim yok.
17-Я очень рад, что вы помирились с Гюляй. - Sizin Gülay'la barıştığınıza çok sevindim.
18-Я никогда не видел, чтобы они ругались. - Onların kavga ettiklerini asla görmedim.
19-Я очень сожалел, что рассказал Гёкчай свою тайну. - Göçkçay'a gizimi sırrımı anlattığımdan çok pişman oldum.
20-Я не понимаю, что ты хочешь сказать. - Senin söyleyeceğini ne söylemek istediğini anlamıyorum.
21-Я очень расстроился, что его уволили с работы. - Onun işten çıkardıklarına çıkarıldığına / atıldığına çok üzüldüm.
22-Я вообще не слышал, что телефон звонил. - Telefonun çaldığını hiç duymuyordum duymadım.
23-Мы знаем, что он ни с кем не находит общий язык. Onun hiç kimseyle sözleşmediğini anlaşamadığınızı biliyoruz.
24-Ты узнал, что он два года работал в Берлине. - Onun Berlin'de iki sene çalıştığını bildin öğrendin.
25-Я уверен, что они встречаются тайно. - Onların gizli karşılaştıklarından görüştüklerinden / buluştuklarından eminim.
26-Сначала я не понял, что он списывает. Önce onun kopya çektiğini anlamadım.
27-Я надеюсь, что потом он нас не забудет. - Onun sonra bizi unutmayacağını umarım.
28-Я не знал, что ты брат Гюрола. - Senin Gürol'un kardeşi olduğunu bilmedim bilmiyordum.
29-Я ей сказал, что Гюльназ выходит замуж. - Ona Gülnaz'ın evleneceğini söyledim.
30-Ахмет говорил мне, что Гюльназ открыла свое дело. - Ahmet, Gülnaz'ın kendisinin işini açtığını söylüyordu söyledi.

Ну.. как-то так.. Надеюсь, ошибок не очень много. Спасибо за проверку. :)

Упражнения:
1. Составьте сложные предложения, соблюдая правила.
Ben bilmiyorum. + Ali geldi mi, gelmedi mi? —> Ben Ali'nin gelip gelmediğini bilmiyorum.

Benim haberim yok. + Hayri askere gitti mi, gitmedi mi? —> Benim, Hayri'nin askere gidip gitmediğinden haberim yok.
Mahkeme karar verecek. + O suçlu mu, değil mi? —> Mahkeme, onun suçlu olup olmadığına karakr verecek.
Doktorlar araştırıyorlar. + Hilal kanser mi değil mi? —> Doktorlar, Hilal'ıin kanser olup olmadığını araştırıyorlar.
Ben bilmiyorum. + O, toplantıya katılacak mı, katılmayacak mı? —> Ben onun toplantıya katılıp katılmayacağını bilmiyorum.

2. Впишите подходящие аффиксы.
O parçanın oraya uyup uymayacağına bakmak lazım.
Annem senin akşam yemeği yeiyip yemediğinei soruyor.
Hidayet’in Hikmet’le görüşüp görüşmedikleriniğini kimse bilmiyor.
Hülya’nın yarışmaya devam edip etmeyeceğine komisyon karar verecek.

3. Сделайте перевод.

1. Onun bitirip bitirmediğini bilmiyorum. —> Я не знаю, закончил ли он.
2. Ben ona Ali’yi görüp görmediğini sordum. —> Я спросил его, видел ли он Али.
3. Hüseyin’in onu tanıyıp tanımadığını öğrenmemiz lazım. —> Мы не должны выясняить, знаком с ней Хюсейн или нет.
4. Bu filmi daha önce seyredip seyretmediğimi hatırlamıyorum. —> Я не помню,смотрел ли я раньше этот фильм.
5. İbrahim’in onunla buluşup buluşmayacağından haberim yok. —> Я не в курсе, встретится ли Ибрахим с ней.

4. Переведите на турецкий.

1. Я забыл, солил я салат или нет. - Ben salataya tuz koyup koymadığımı unuttum.
2. Проверь, Ирдис сделал домашнее задание или нет. - İdrdis'in iş odevini ev ödevini yapıp yapmadığını kontrol et.
3. Ты в курсе, Илсах продал машину или нет? - İslsah'ın araba satıp satmadığından haberin var mı?
4. Позвони Илькер, узнай пойдет он завтра с нами или нет. - İlker'i ara, onun bizimle gelip gelmediğini gidip gitmeyeceğini öğren.
5. Я не понял, понравился ей мой подарок или нет. Ben, onun hediyemi beğenip beğenmediğini anlamadım.

Teşekkür ederim
yine bekleriz

Упражнения:

1. От данных глаголов образуйте побудительный залог. Переведите:
Bilmek - bildirmek - знать - сообщать, уведомлять(заставить узнать)
Yazmak - yazdırmak - писать - заставить написать
Gülmek - güldürmek - смеяться - рассмешить
Yapmak - yaptırmak - делать - заставить делать (поручить)
Susmak - susturmak - молчать - заставить замолчать
Ölmek - öldürmek - умирать - убить
Dönmek - döndürmek - возвращаться, вращаться - заставить вернуться, вращать
İnmek - indirmek - сходить - высадить (полагаю ) ещё скачать
Giymek - giydirmek - носить - одеваться
İnanmak - inandırmak - верить - убеждать
Anlamak - anlatmak - понимать- объяснять
Ağlamak - ağlatmak - плакать - довести до слез
Dinlemek - dinletmek - слушать - заставить слушать(ся)
Konuşmak - konuşturmak - говорить, разговаривать - заставить говорить
Bitmek - bitirmek - кончаться - заканчивать (тут аффикс написала, потому что просто знаю такое слово..)
Üşümek - üşütmek - мерзнуть - заставлять мерзнуть, простудить

Вопрос уже задала в рубрике "вопрос- ответ".

2. Переведите на турецкий язык:
1. Мама в комнате. Укладывает брата спать. - Annem odasında kardeşimi uyutuyor.
2. Мама пожарила нам котлеты. - Annem bize köfte kızarttı.
3. Не доводи брата до слез. - Kardeşini ağlatma.
4. Ты меня очень напугал. - Beni çok korkuttun.
5. Милиционер нас не остановил. - Polis bizi durdurmadı.
6. Метин очень смешной человек. Он нас очень рассмешил. - Metin çok şakacı birisi. Bizi çok güldürdü.
7. Говорят, американцы потопили 3 японских корабля. - Amerikanlılar üç Japon vapur gemisini batırmıştır.
8. Я тоже только что закончил домашнее задание. - Ben de bir an önce ev ödevimi bitirdim.
9. Мама кормит брата. - Annem kardeşimi yediriyor.
10. Папа отвел нас в зоопарк. - Babam bizi hayvanat bahçesine götürdü.
11. Разбудите меня в 7 часов. - Beni saat yedide uyandırın.
12. Своди нас на прогулку. - Bizi gezdir.
13. Вы сообщили об этом случае в милицию? - Polise bu olayı için bildirdiniz mi?
14. Сможешь завтра напомнить мне, что надо позвонить Орхану? - Yarın, bana Orhan'ı aramakm gerektiğini hatırlatabilir misin? (чего-то сомневаюсь тут..)

3. Переведите на русский язык:
1-Ödevini abisine yaptırmış. - Он поручил задание брату.
2-Dün sınıfta herkesi güldürmüş. - Вчера в классе он всех рассмешил.
3-Teröristler iki polisi öldürmüş. - Террористы убили двое полицейских.
4-Ablam çocuğuna yemek yediriyor. - Моя старшая сестра кормит ребенка.
5-Şoför bizi yanlış yerde indirdi. - Водитель нас высадил не по адресу (в неправильном месте)
6-Atıf la Fuat'ı barıştırdım. - Я помирил Фуата с Атыфом.
7-Bu adamın bu hareketleri beni bıktırdı. - Поведение этого человека у меня вызвало отвращение.
8-Sabah arabayı çalıştıramamış. - Утром он не мог завести машину.
9-Akşamları köpeğimi dolaştırıyorum. - По вечерам я выгуливаю собаку.
10-Müdür bize fabrikayı gezdirdi. - Директор показал нам фабрику.
11-Annem kardeşimi giydiriyor. - Мама одевает брата.
12-Mustafa'nın sözleri beni çok kızdırdı. - Слова Мустафы меня очень разозлили.
13-Abim beni arkadaşlarıyla tanıştırdı. - Старший брат познакомил меня с друзьями.
14-Senin sözlerin onu çok utandırdı. - Твои слова ее очень смутили. (заставили стесняться)
15. Yanlışlarını düzeltmiş. - Он исправил ошибки.
16. Bunları kimseye anlatma. - Это никому не рассказывай.
17. Annem ve babam bizi çok büyük zorluklarla büyütmüşler.- Мама и папа нас с большим трудом растили.
18. İşimi bitireyim, gideriz. - Давай я закончу работу и пойдем.
19. Bugün toplantı olduğunu niçin bana hatırlatmadın. - Почему не напомнил мне, что сегодня (было) собрание.
20. Çantasından büyük bir kitap çıkardı. - Она заставила вытащитьла из сумки большую книгу.

4. Придумайте 10 предложений, используя любые глаголы в побудительном залоге
Yok ya, beni güldürme. - Да ладно, не смеши меня.
Вu olay beni çok korkuttu. - Этот случай меня очень напугал.
Hırsızlar işlerini bitirmedi. - Воры не закончили свое дело.
Akşamları kedimi yediririm kedime mama veririm. - По вечерам я кормлю свою кошку.
Özür dilerim, kendimi sizi beklettim. - Я прошу прощения, заставила ждать себя.
Lütfen, yarın beni uyandır. - Пожалуйста, разбуди меня завтра.
Saçlarımı çok kısa kestirdim. - Я очень коротко постриглась.
Geçen Ondan önceki hayatımı unutturdu. - Он заставил меня забыть прошлую жизнь.
Dün beni çok kızdırdı. - Вчера он меня очень разозлил.

Yarın tatil yapmak için Türkiye'ye gidiyorum. Beni kaybetmeyiniz lütfen.
Teşekkürler.
İyi tatiller!

Dolduralım
1. Annem, (benim) teyzeme uğramayı planladığımı hatırlattı.
Мама напомнила мне, что я планировал зайти к тете.
2. Patronum, bir toplantıya katılmak üzere yarın İzmir’e gideceğini söyledi.
Мой начальник сказал, что завтра поедет в Измир чтобы принять участие в совещании.
3. Bakanlar Kurulu, 1988 yılında ekstazinin uyuşturucu madde olduğuna karar verdi.
Совет министров в 1988 году решил, что экстази это наркотик.
4. Gün içinde çok su tüketiyorsanız, ABD’li bu şirkette çalıştığınızа şükredebilirsiniz.
Вы можете выразить признательность, что вы работаете в этой американской фирме, если в течение дня потребляете много воды.
5. Sen ne kadar büyük bir hata yaptığının farkında mısın?
Ты понимаешь, какую большую ошибку ты совершил?
6. (Senin) Okulu birincilikle bitireceğinden emin misin?
Ты уверен, что закончишь школу на отлично?
7. Uzmanlar, önümüzdeki iki hafta içeresinde petrol fiyatlarının yükseldiğine yükseleceğine dikkat çekti.
Специалисты обратили внимание на то, что за последние не последние, а последующие (ön - перёд, önümüzdeki - те, которые впереди нас) две недели цены на нефть поднялись.
8. Yüksek Seçim Kurulu, Meclis seçimlerine katılım oranının yüzde seksen olduğunu bildirdi.
Верховный Избирательный Совет сообщил, что на выборах в парламент явка составила 80 процентов.
9. Hocamız son dersimizde çocukken ciddi bir şekilde spor yaptığından bahsetti.
Наш учитель на последнем уроке рассказал, что он, будучи ребенком, серъезно занимался спортом.
10. Bu provokasyon nitelikli film, siyasetçilerin ülkeyi nasıl talan ettiklerini konu alıyor.
Этот провокационный фильм поднимает тему о том, как политики грабят страну.

Düzeltelim
1. Ablam yarın geleceğimi istedi.
Ablam yarın gelmemi istedi.
2. Müdürüm son raporu hiç yardım almadan hazırladığımı inanmıyor.
Müdürüm son raporu hiç yardım almadan hazırladığımа inanmıyor.
3. Arkadaşım bana, eski erkek arkadaşımın bir ay önce evlendiğini dedi.
Arkadaşım bana, eski erkek arkadaşımın bir ay önce evlendiğini söyledi.
4. Öğretmen, öğrencilerin hiçbiri yarın düzenleyeceği sınavda en yüksek puan alamayacağından emin.
Öğretmen, öğrencilerin hiçbirinin yarın düzenleyeceği sınavda en yüksek puan alamayacağından emin.
5. Yazın tatile deniz kenarına çıkacağımı planlıyorum.
Yazın tatile deniz kenarına çıkmayı planlıyorum.

Çevirelim
1. Не думаю, что на следующей неделе пойдёт дождь.
Sonraki hafta yağmurun yağacağını sanmıyorum. Лучше просто yağmur
2. Сын сказал, что в школе в обед он съел суп, макароны и пахлаву.
Oğlum, okulda öğle yemeğinde çorba içtiğini, makarna ve baklava yediğini söyledi.
3. Моя племянница говорит, что после окончания школы она очень хочет поступить на медицинский
и (что) она обязательно поступит.
Kız yeğenim, okulu bitirdikten sonra tıp fakültesine girmeyi çok istediğini ve mutlaka gireceğini söylüyor.
4. Президент подтвердил, что на днях встречался с лидером оппозиции.
Devlet başkanı, geçenlerde muhalefet lideriyle karşılaştığını buluştuğunu / görüştüğünü doğruladı.
5. Эксперты обращают внимание на то, что таяние ледников на Северном Полюсе может изменить морские торговые маршруты.
Uzmanlar, Kuzey Kutbu'nda buzulların erimesinin deniz ticaret yollarını değiştirebileceğine dikkat çekiyor.
6. Мой муж пообещал, что в следующем году мы поедем на Кубу.
Kocam, sonraki yıl Küba'ya gideceğimize söz verdi.
7. Историки спорят о том, как на самом деле умерла Хюррем Султан.
Tarihçiler, Hürrem Sultan'ın gerçekte nasıl öldüğünü tartışıyor.
8. Ему не понравилось то, что мы купили.
Aldıklarımızı beğenmedi.
9. Ты в курсе, что твоя фейсбук-страничка рассылает спам всем, кто у тебя в друзьях?
Facebook sayfanın, arkadaşlık listende olan herkese spamı gönderdiğini biliyor musun?
10. Журналисты интересуются, куда певец Сердар Ортач потратил деньги, которые он заработал в прошлом году.
Gazeteciler, şarkıcı Serdar Ortaç'ın geçen yıl kazandığı parayı nereye harcadığıyla ilgileniyor.

Следующий - önümüzdeki, gelecek; sonraki в таком количестве не употребляется

браво, я поражена

СПАСИБО!

1. От данных глаголов образуйте деепричастие на -erek (-arak), переведите:
yapmak – yaparak –делать/делая, сделав
dinlemek-dinleyerek – слушать/слушая
sarılmak –sarılarak - обнимать/обнимая, боняв
yazmak – yazarak - писать/написав
yürümek – yürüyerek- идти пешком/шагая, идя
olmak – olarak- быть/будучи, в качестве
kapatmak –kapatarak- закрывать/закрыв,закрывая
istemek –isteyerek- хотеть/захотев

2. Переведите на турецкий язык деепричастия на -erek (-arak):
сидя - oturarak
обнявшись - sarılarak
плача - ağlayarak
читая - okuyarak
лёжа - yatarak
слушая - dinleyerek
не желая - istemeyerek
не понимая - anlamayarak

3. Переведите предложения:
Diyet yaparak zayıflayamazsın – Сидя на диете, ты не похудеешь не сможешь похудеть.
Yatarak iyileşemezsin, doktora git. Лёжа ты не вылечишься не сможешь выздороветь, к доктору иди.
Bu problemi onunla konuşarak çözebiliriz. Поговорив с ней, мы можем решить эту проблему.
Babam gülerek odama girdi. Мой папа смеясь, вошёл в мою комнату.
Çok özür dilerim, bilerek yapmadım. Очень сложно понять, не зная что делать. Простите, я не нарочно.
Sen kitabı anlayarak okumuyorsun. Ты читаешь книгу, не понимая.

4. Соедините данные предложения с помощью деепричастия. Переведите. Например: Şarkı söylüyor ve yürüyor - Şarkı söyleyerek yürüyor - Он идёт и поёт песни - Он идёт напевая песни
Ağladı ve odandan çıktı – Ağlayarak odandan çıktı- Плача, она вышла из твоей комнаты.
Bu çocuk bağırıyor ve konuşuyor – Bu çocuk bağırarak konuşuyor -Этот ребёнок крича разговаривает
Konuyu kitaba bakıyor ve anlatıyor – Konuyu kitaba bakarak anlatıyor – Смотря книгу объясни. Он объясняет тему, смотря в книгу.
Burada bekliyoruz ve zaman kaybediyoruz – Burada bekleyerek zaman kaybediyoruz – Здесь ждём, теряя время. Мы теряем время, ожидая здесь.

5. Заполните пропуски подходящими по смыслу деепричастиями, образованных от данных ниже глаголов. Переведите.
söylemek / göstermek / kapamak / oturmak / olmak / kalkmamak / istememek / telefon etmek / sallamak / beklememek / gitmek

1. Sami bey şarkı söykleyerek sokakta yürüyor - Сами идёт по улице, распевая песни.
2. Dedem gözlerini kapayarak düşünüyor – Дедем, Мой дедушка закрыв глаза думает.
3. Özür dilerim. Bunu istemeyerek yaptım – Извините, я сделал это не специально.
4. Kuş kanatlarını sallayarak uçar – Взмахнув крыльями, птица полетела. Птица летает, взмахивая крильями.
5. Babam balkonda koltukta oturarak gazete okuyor – Мой папа сидя на балконе в кресле, читает газету.
6. Arkadaşlarım beni bekleyerek gittiler - Мои друзья ушли, не дождавшись меня.
7. Hasta yatağında kalkmayarak bizi eliyle selamladı - Не вставая с больничной койки, нас поприветствовали за руку. Больной, не вставая с кровати, помахал нам рукой.
8. Ben alış veriş merkezine giderek bir palto alacağım – Куплю пальто, сходив в торговый центр.
9. Tatlı olarak fıstıklı baklava istiyorum - На десерт хочу фисташковую пахлаву.

Упражнения:
1. Объедините данные ниже предложения с помощью аффикса "-diktan sonra".
Okuldan çıktık sonra sinemaya gittik. = Okuldan çıktıktan sonra sinemaya gittik.
Yemeği yedim sonra yattım. —> Yemeği yedikten sonra yattım.
Ödevlerimi bitirdim sonra dışarı çıktım. —> Ödevlerimi bitirdikten sonra dışarı çıktım
Kitabı okudum sonra Ali'ye verdim. —> Kitabı okutduktan sonra Ali’ye verdim.

2. Переведите предложения.
1-İstanbul'a taşındıktan sonra bir daha görüşmedik. После того как мы переехали в Стамбул, мы ещё раз встретились мы больше не виделись.
2-Köyden geldikten sonra çok ciddi hastalandı. После того как он приехал в деревню, он очень сильно заболел.
3-Üniversiteyi bitirdikten sonra babamın yanında işe başladım. После того как я закончил университет, начал работать с отцом.
4-Araba aldıktan sonra bir daha hiç otobüse binmedim. После того как я купил машину, я уже не ездил на автобусе.
5-Gömlekleri yıkayacağım. Kuruduktan sonra da ütüleyeceğim. Я буду стирать рубашки. После того как высохнут, я их поглажу.
6-Evlendikten sonra çok şişmanladı. После того как вышла замуж, она сильно поправилась.
7-Fabrikadan çıktıktan sonra kendi işimi açtım. – После ухода с фабрики, я открыла своё дело.

З. Сделайте перевод.
1. После того как как она вышла замуж, мы больше не виделись. O evlendikten sonra, bir daha buluşmadık.
2. После того как он вышел из больницы, он поехал к себе в село. – Hasteaneden çıktıktan sonra köyüne gitti.
3. Он больше не приходил к нам, после того как мы поссорились. Biz gelmedikten sonra kavga ettik Biz kavga ettikten sonra bize bir daha gelmedi.
4. После того как ты сделаешь уроки, можешь сходить погулять. Dersini yaptıktan sonra gezeceksin Ders çalıştıktan / Ev ödevini yaptıktan sonra gezebilirsin / dışarı çıkabilirsin.

4. Заполните пропуски конструкцией -diktan sonra и переведите предложения на русский язык.
1. Gazeteyi okutuktan sonra kahvaltı etmeye başladım. – После того как я почитал газету, я стал завтракать.
2. Mağazadan yiyecek aldıktan sonra eve döndük. После того как мы купили еду в магазине, мы вернулись домой.
3. Duş aldıktan sonra dişlerini fırçaladı. После душа, я он почистил зубы.
4. Eve döndükten sonra akşam yemeğini yediler. Вернувшись домой, они поужинали.
5. Akşam yemeği yedikten sonra televizyon seyredeceğiz. После ужина, мы будем смотреть телевизор.
6. Konser bittikten sonra nereye gideceksiniz? После того как закончится концерт, куда вы пойдёте?
7. Ayşe yeni haberi duyduktan sonra hemen bana telefon etti. После того как Айше услышала новость она тотчас мне позвонила.
8. Biraz dinlendikten sonra işimize devam edelim. Немного отдохнув после работы, мы продолжили. Давай продолжим работать после того, как немного отдохнём
9. Uçaktan indikten sonra giriş vizesi aldık. После того как мы вышли из самолёта, мы получили визу.
10. Seninle konuştuktan sonra çok rahatladım. – После того как поговорила с тобой, я успокоилась.

Упражнения:
1. Данные глаголы напишите в прошедшем длительном времени:
yapmak yapıyordum yapıyordun yapıyordu yapıyorduk yapıyordunuz yapıyorlardı
gitmek gidiyordum gidiyordun gidiyordu gidiyorduk gidiyordunuz gidiyorlardı
uyumak uyuyordum uyuyordun uyuyordu uyuyorduk uyuyordunuz uyuyorlardı
düşünmek düşünüyordum düşünüyordun düşünüyordu düşünüyorduk düşünüyordunuz düşünüyorlardı
yaşamak yaşıyordum yaşıyordun yaşıyordu yaşıyorduk yaşıyordunuz yaşıyorlardı

2. Данные глаголы напишите в отрицательной форме:
yemek yemiyordum yemiyordun yemiyordu yemiyorduk yemiyordunuz yemiyorlardı
gelmek gelmiyordum gelmiyordun gelmiyordu gelmiyorduk gelmiyordunuz gelmiyorlardı
konuşmak konuşmuyordum konuşmuyordun konuşmuyordu konuşmuyorduk konuşmuyordunuz konuşmuyorlardı
bakmak bakmıyordum bakmıyordun bakmıyordu bakmıyorduk bakmıyordunuz bakmıyorlardı
sevmek sevmiyordum sevmiyordun sevmiyordu sevmiyorduk sevmiyordunuz sevmiyorlardı

3. Переведите предложения, обращая внимания на употребление длительное времени на -yordu:
1. Когда я болел, я ненавидел принимать лекарства. Hastayken ilaçları içmekten nefret ediyordum.
2. Каждое воскресенье я ходил с отцом на рыбалку. Her Pazar günü babamla balık tutmaya gidiyordum.
3. Каждый день я ходил в школу пешком. Her gün okula yürüyordum yürüyerek gidiyordum.
4. Вы жили в Москве? Moskova'da mı yaşıyordunuz?
5. Моя старая машина очень часто ломалась. Eski arabam sık sık bоzuluyordu.
6. Когда он пришел, я мыла посуду. O geldiğinde bulaşık yıkıyordum.

4. Переведите предложения на русский язык:
1. Ona annesi çok güzel yemekler yapıyordu. Ему его мама готовила очень вкусную еду.
2. İlkokuldayken o genellikle arka sıralarda oturuyordu. В начальной школе он обычно сидел на задних рядах.
3. Siz daha ferah bir eve taşınmayı düşünmüyor muydunuz? Так вы не думали переехать в более просторный дом?
4. Onun kahvaltısını her sabah ben hazırlıyordum. Каждое утро я готовил ему завтрак Точнее: каждое утро завтрак ему готовил я.
5. Oğle yemeklerimizi her gün o lokantada yiyorduk. Каждый день мы обедали в той столовой.
6. Küçükken karanlıktan çok korkuyordum. Будучи ребенком, я очень боялся темноты.
7. Lise yıllarımda her hafta sinemaya gidiyorduk. Когда я учился в лицее (в мои лицейские годы), каждую неделю мы ходили в кино.
8. Onunla bir daha karşılaşmak istemiyordu. Он с ним больше встречаться не хотел.
9. Bu bölümün bu kadar zor olduğunu bilmiyor muydun? Так ты не знал о том, что этот раздел настолько труден?
10. Geçen yaz benim de o şehre gittiğimi bilmiyor muydun? Так ты не знал о том, что я тоже прошлым летом ездил в тот город?

Спасибо огромное за вашу проверку и помощь!

Урок 2 (39)

Dıktan sonra

Упражнения:
1. Объедините данные ниже предложения с помощью аффикса "-diktan sonra".
Okuldan çıktık sonra sinemaya gittik. = Okuldan çıktıktan sonra sinemaya gittik.
Yemeği yedim sonra yattım. —> yemeği edikten sonra yattım.
Ödevlerimi bitirdim sonra dışarı çıktım. —> ödevlerimi bitirdikten sonra dışarı çıktım.
Kitabı okudum sonra Ali'ye verdim. —> kitabı okuduktan sonra Alıi'ye verdim.

2. Переведите предложения.
1-İstanbul'a taşındıktan sonra bir daha görüşmedik. После переезда в Стамбул мы ни разу не виделись.
2-Köyden geldikten sonra çok ciddi hastalandı. После приезда из деревни очень серьезно заболел.
3-Üniversiteyi bitirdikten sonra babamın yanında işe başladım. После окончания университета я начал работать рядом с отцом. (Или имеется ввиду что вместе они начали работать?)
4-Araba aldıktan sonra bir daha hiç otobüse binmedim. После покупки автомобиля я совсем ни разу не садился в автобус. (Т е не ездил на автобусе)
5-Gömlekleri yıkayacağım. Kuruduktan sonra da ütüleyeceğim. Я постираю твои рубашки. После того как высохнут я их проглажу.
6-Evlendikten sonra çok şişmanladı. После женитьбы он очень потолстел.
7-Fabrikadan çıktıktan sonra kendi işimi açtım. После увольнения с завода я открыл свое дело.

З. Сделайте перевод.
1. После того как как она вышла замуж, мы больше не виделись. Evlendikten sonra biz başka bir daha görüşmedik.
2. После того как он вышел из больницы, он поехал к себе в село. Hastaneyeden çıktıktan sonra köyüne gitti.
3. Он больше не приходил к нам, после того как мы поссорились. Tartıştıktan sonra bize başka bir daha gelmedi
4. После того как ты сделаешь уроки, можешь сходить погулять. Ödevlerini bitirdikten sonra dışarı gezmeye çıkabilirsin.

4. Заполните пропуски конструкцией -diktan sonra и переведите предложения на русский язык.
1. Gazeteyi okuduktan sonra_kahvaltı etmeye başladım. Я начал завтракать после прочтения газеты. Или после того как прочел газету.
2. Mağazadan yiyecek aldıktan sonra_eve döndük. После того как мы купили продукты в магазине, мы вернулись домой.
3. Duş aldıktan sonra__dişlerini fırçaladı. Приняв душ, он почистил зубы.
4. Eve döndükten sonra_akşam yemeğini yediler. Вернувшись домой, они поужинали.
5. Akşam yemeği yedikten sonra_televizyon seyredeceğiz. После ужина будем смотреть телевизор
6. Konser bittikten sonra_nereye gideceksiniz? После окончания концерта куда пойдете?
7. Ayşe yeni haberi duyduktan sonra__hemen bana telefon etti. После того, как Аиша услышала новые известия, она немедленно позвонила мне.
8. Biraz dinlendikten sonra__işimize devam edelim. Давайте после того как немного передохнем, продолжим нашу работу.
9. Uçaktan indikten sonra____giriş vizesi aldık. После того как спустились с самолета, мы получили въездную визу.
10. Seninle konuştuktan sonra__çok rahatladım я очень хорошо почувствовал себя после разговора с тобой

Урок 3 (40)

-madan önce (до того как)

Упражнения:

1. Заполните пропуски формой -madan önce и переведите предложения на русский язык.
1. Sabahları kahvaltı yapmadan önce parkta koşu yaparım. По утрам , прежде чем позавтракать, я бегаю в парке.
2. Doktora gitmeden önce_randevu al. Прежде чем идти к доктору, запишись на прием.
3. Salona girmeden önce çizmelerini çıkar. Прежде чем пройти в гостиную , сними сапоги.
4. Bir karar vermeden önce iyice düşün. Прежде чем принять решение хорошенько подумай.
5. Eve gitmeden önce manava uğrayalım. Прежде чем пойти домой, давай зайдем в продуктов ый магазин скорее лавку.
6. Bu pantolonu almadan önce onu deneyin. Прежде чем купить эти брюки , примерьте их.
7. Duş almadan önce _jimnastik yapacağım. Прежде чем принять душ, я сделаю гимнастику.
8. Armağan alışveriş merkezine gelmeden önce bana telefon etti. Армаан (имя), Прежде чем пойти в торговый центр по продаже подарков, позвонил мне.
9. Tiyatroya gitmeden önce bilet aldık. Мы купили билет, прежде чем пойти в театр.
10. Yatağa girmeden önce dişlerini fırçala. Прежде чем лечь в постель , почисти зубы.

2. Закончите предложения.
1. Ben sabahları uyandıktan sonra bir bardak su içtim такого сочетания быть не может. Sabahları - по утрам (т.е. постоянно) Так что или sabahları ... su işerim или sabah ... su içtim.
2. İşyerine geldikten sonra bir fincan kahve içti.
3. Kahvaltı yapmadan önce parkta koşu yaparım.
4. Akşam eve döndükten sonra akşam yemeyğini yiyeceğiz.
5. Yemek pişirmeden önce ellerini yıkamalısın.
6. Kahve içtikten sonra bir bardak su içebilirsiniz.
7. Bilgisayarı çok kullandıktan sonra gözlerine masaj yapsan daha iyi olacak.
8. Sigara içtikten sonra balkona çıktı.
9. Pazara gitmeden önce beni telefon aradı.
10. Sizinle konuşmadan önce Melek'le görüştüm

3. Объедините данные предложения с помощью аффикса "madan önce".
Önce yemek yedik sonra trene bindik. —> Trene binmeden önce yemek yedik.
Önce ellerini yıka sonra sofraya otur. —> sofraya oturmadan önce ellerini yıka
Önce kapıyı çal sonra içeri gir. —> içireeri girmeden önce kapıyı çal
Önce termometreye bakıyorum sonra dışarı çıkıyorum. —> dışarı çıkmadan önce termometreye bakıyorum
Önce ilaçlarımı içiyorum sonra yatıyorum. —> yatmadan önce ilaçlarımı içiyorum
Önce gözlüğümü takıyorum sonra kitap okumaya başlıyorum. —> kitap okumaya başlamadan önce gözlüğümü takıyorum

4. Сделайте перевод.
Gitmeden önce şu belgeleri Kemal'e verir misin? Прежде чем уйти, передашь эти документы Кемалю?
Buraya gelmeden üç gün önce Kenan'la görüştük. За три дня до приезда сюда я виделся с Кенаном.
Arabayı satmadan önce iyi bir bakımdan geçirdim. Прежде чем продать авто, я ее проверил я провёл основательный техосмотр.
Onunla tanışmadan önce ben de senin gibi düşünüyordum. Я тоже думал как ты, прежде чем познакомился с ним.
Otobüse binmeden önce yemek yedim. Прежде чем сесть в автобус , я поел
Bu ilacı kullanmadan önce çok acım vardı. До приема лекарств этого лекарства у меня были сильные боли.
Gitmeden önce bütün kitaplarını bana hediye etti. Прежде чем уехать он все книги подарил мне.

5. Переведите предложения на турецкий язык.
1-Прежде чем отправляться в путь, сообщите. Давайте, я вас встречу. Yola çıkmadan önce bana haber verin. Karşılayalyım sizi
2-До того как я познакомилась с Казым, я никогда не ходила на оперу. Kazım'la tanışmadan önce asla operaya gitmedim.
З-До того как переехать сюда, мы 2 года жили в Измире. Buraya taşınmadan önce iki sene İzmir'de yaşadık.
4-Прежде чем одеть новую одежду, нам надо ее постирать. Yeni kıyafetleri giyemeden önce yıkamalıyız onları yıkamamız lazım.
5-Прежде чем выйти из дома, я закрыла все окна. Evden çıkmadan önce bütün pencelerini kapattım
6-Прежде чем пройти основную тему, я хочу кое-что спросить. Ana konuyu anlatmadan önce bir sorum var bir şey sormak istiyorum.
7- Прежде чем подписать документ, прочти хорошенько (iyice). Belgeyi imzalamadan önce iyice oku
8-Прежде чем принять решение, хорошенько подумай. Bir karar vermeden önce iyice düşün