доброе утро!
Переведите:
Я был рыбаком? ben balıkcÇı mıydım?
Я был рыбаком. ben balıkcÇıydım
Ты был служащим? sen memur muydun?
Я был служащим. ben memurdum
Вы были соседями? siz komşu muydunuz?
Мы были соседями. biz komşuyduk
Мы были друзьями? biz arkadaş mıydık?
Мы не были друзьями. biz arkadaş değildik
Фатма была учительницей. Fatma öğrencidiöğretmendi
Она не была писательницей. O yazar değildi

2. Напишите в отрицательной форме.
Я не был учителем. Ben öğretmen değildim.
Ты не была стюардессой. Sen hostes değildin
Он не был директором. O müdür değildi
Мы не были докторами Biz doktor değildik
Вы не были продавцами. Siz satıcı değildiniz
Они не были соседями. Onlar komşu değildiler

3. Допишите соответствующие местоимения (я, ты, о..) и переведите на русский язык.
onlar mutluydular они были счастливы
siz komşuydunuz вы были соседями
sen yazardın ты был писателем
biz askerdik мы были солдатами
ben doktordum я был врачом
ben emin değildim я не был уверен
siz hasta mıydınız вы были больны?

4. напиши в отр, вопросит и полож. форме, прош. времени
güzel
Ben güzeldim. Ben güzel miydim? Ben güzel değildim.
Sen güzeldin. Sen güzel miydin? Sen güzel değildin.
O güzeldi. O güzel miydi? O güzel değildi.
Biz güzeldik. Biz güzel miydik? Biz güzel değildik.
Siz güzeldiniz. Siz güzel miydiniz? Siz güzel değildiniz.
Onlar güzeldiler. Onlar güzel miydiler? Onlar güzel değildiler.

küçük
Ben küçüktüm. Ben küçük müydüm? Ben küçük değildim.
Sen küçüktün. Sen küçük müydün? Sen küçük değildin.
O küçüktü. O küçük müydü? O küçük değildi.
Biz küçüktük. Biz küçük müydük? Biz küçük değildik.
Siz küçüktünüz. Siz küçük müydünüz? Siz küçük değildiniz.
Onlar küçüktüler. Onlar küçük müydüler? Onlar küçük değildiler.

akıllı
Ben akıllıydım. Ben akıllı mıydım? Ben akıllı değildim.
Sen akıllıydın. Sen akıllı mıydın? Sen akıllı değildin.
O akıllıydı. O akıllı mıydı? O akıllı değildi.
Biz akıllıydık. Biz akıllı mıydık? Biz akıllı değildik.
Siz akıllıydınız. Siz akıllı mıydınız? Siz akıllı değildiniz.
Onlar akıllıydılar. Onlar akıllı mıydılar? Onlar akıllı değildiler.

sinirli
Ben sinirliydim. Ben sinirli miydim? Ben sinirli değildim.
Sen sinirliydin. Sen sinirli miydin? Sen sinirli değildin.
O sinirliydi. O sinirli miydi? O sinirli değildi.
Biz sinirliydik. Biz sinirli miydik? Biz sinirli değildik.
Siz sinirliydiniz. Siz sinirli miydiniz? Siz sinirli değildiniz.
Onlar sinirliydiler. Onlar sinirli miydiler? Onlar sinirli değildiler.

1. Поставьте каждое слово в положительной, отрицательной и вопросительной форме:
Я учитель Ben öğretmenim. Ben öğretmen değilim. Ben öğretmen miyim?
Ты студент Sen öğrencisin. Sen öğrenci değilsin. Sen öğrenci misin?
Он умный O akıllı. O akıllı değil. O akıllı mı?

2. Добавьте окончания множественного числа.
футболки – tişörtler
подушки – yastıklar
одеяла – yorganlar
лампы – lambalar
кресла – koltuklar
компьютеры – bilgisayarlar
баклажаны - patlıcanlar
юбки – etekler
рубашки – gömlekler
шкафы – dolaplar
сердце - kalpler

3. Сделайте слова по образцу
1. Вы врач? Я не врач, я учитель
Doktor musunuz. Ben doktor değilim. Ben öğretmenim
2. ты блондинка? Ты не блондинка. Ты брюнетка (esmer)
Sen sarışın mısın? Sen sarışın değilsin. Sen esmersin.
3. я турчанка? Я не турчанка. Я русская
Ben Türk müyüm? Ben Türk değilim. Ben Rusum.
4. Вы расстроены(üzgün)? Мы не расстроены, мы радостные (mutlu)
Siz üzgün müsünüz? Biz üzgün değiliz, mutluyuz.
5. Он полный (şişman)? Он не полный, Он худой (zayıf)
O şişman mı? O şişman değil, zayıf.
6. Мы ленивые (tembel)? Мы не ленивые. Мы трудолюбивые (çalışkan)
Biz tembel miyiz? Biz tembel değiliz. Çalışkanız.
7. Ты плохой? Ты не плохой. Ты хороший.
Sen kötü müsün? Sen kötü değilsin. Sen iyisin.

4. Сделайте слова по образцу
1. Я был поваром (aşçı)? Я не был поваром. Я был официантом (garson)
Ben aşçı mıydım? Ben aşçı değildim. Ben garsondum.
2. Ты был нотариусом (noter)? Ты не был нотариусом, Ты был адвокатом ( avukat)
Sen noter miydin? Sen noter değildin. Avukattın.
3. Он был счастлив? Он не был счастлив. Он был расстроен.
O mutlu muydu? O mutlu değildi. Üzgündü.
4. Она была умна? Она не была умной. Она была дурой
O akıllı mıydı? O akıllı değildi. O aptaldı.
5. С тобой всё хорошо? С тобой всё хорошо. Тебе плохо. (на вопрос: как дела, как ты nasıl при ответе используются прилагательные iyi(хорошо), kötü (плохо)
Sen iyi misin? Sen iyisin. Sen kötüsün.

5. Творческое задание.
Составьте именные предложения (сущ. + прил.) используя любые ранее изученные слова, а также указательные местоимения, цвета,профессии, национальности. 6-8 предложений.

1. Bu aktris ünlüYdü.
2. Şu diş hekimi iyi mi?
3. O memur akıllı değil.
4. Bu kız İtalyan mı?
5. O dansçı Brezilyalı değildi.
6. ÖgĞrenci tembeldi.
7. Bu çiçek pembe.
8. Elektrikçi sinirliydi.

6. Составьте 5 именных предложений в положительной, вопросительной или отрицательной форме, в настоящем или прошедшем вр. с любыми из этих слов + см. словарь:

Erkek iyi mi?
Kadın güzel değil.
Anne akıllı mıydı?
Kedi siyahtı.
Köpek büyük değil.

1. Напишите глаголы в вопросительной форме:

Onlar geliyorlar - Onlar geliyorlar mı?
Biz duyuyoruz - Biz duyuyor muyuz?
Sen açıyorsun - Sen açıyor musun?
O uyanıyor - O uyanıyor mu?
Ben bırakıyorum - Ben bırakıyor muyum?
Siz alıyorsunuz - Siz alıyor musunuz?

2. Напишите глаголы в вопросительно-отрицательной форме:
Yapmak (делать) - Yapmıyor muyum?
Çalışmak (работать) - Çalışmıyor musun?
Ağlamak (плакать) - Ağlamıyorlar mı?
Görmek (видеть) - Görmüyor muyuz?
Kurmak (строить) - Kurmuyor mu?

3. Переведите предложения:
Ben meşgulüm. - Я занят.
Ben çalışıyorum. - Я работаю.
Ahmet ve Ayşe okula (в школу) gidiyorlar. - Ахмет и Айше ходят в школу.
Bugün 5 ders var. - Сегодня 5 уроков.
Kardeşim şimdi çalışmıyor, o hasta. - Мой брат сейчас не работает, он болен.
Sen sıcak çay içiyorsun. - Ты пьёшь горячий чай.
Bu akşam sinemaya (в кино) gidiyor muyuz? - Мы идём в кино сегодня вечером?
Ben bugün çok yorgunum, evden (из дома) çıkmak istemiyorum. - Я сегодня очень устал, не хочу выходить из дома.
Hasan nerede yaşıyor? - Где живёт Хасан?
Sen şimdi ne yapıyorsun? - Ты что сейчас делаешь?
Biz alış veriş yapıyoruz. - Мы делаем покупки.
Ne istiyorsunuz? - Что вы хотите?
Lütfen bir şişe süt ve iki kilo elma. - Будьте добры, бутылку молока и два килограмма яблок.
Nereye bakıyorlar? - Куда они смотрят?
Orada mısın? - Ты там?
Neden yazmıyorsun. - Почему ты не пишешь?
Yazmıyorum çünkü Türkçe bilmiyorum. - Я не пишу, потому что не знаю турецкий.
Rusça biliyor musun? - Ты знаешь русский?
Fatma İngilizce konuşuyor. - Фатма разговаривает по-английски.
Kendini (себя) nasıl hissediyorsun? - Как ты себя чувствуешь?
İyi misin? - С тобой всё хорошо?
Başım ağrıyor. - Голова болит.
Yarın çalışıyor musunuz. - Вы завтра работаете?
Saat geç oldu (здесь: уже поздно) uyumuyor musun? - Уже поздно, ты не спишь?
Ben kitap okuyorum. - Я читаю книжку.
Sabah erken kalkmıyorum. - Утром я не встаю рано.
Ders saat 15'te(в) başlıyor. - Урок начинается в три часа.

Упражнения:
1. Переведите:
Я был рыбаком? Ben balıkçı mıydım?
Я был рыбаком. Ben balıkçıydım.
Ты был служащим? Sen memur muydun?
Я был служащим. Ben memurdum
Вы были соседями? Siz komşu muydunuz?
Мы были соседями. Biz komşuyduk
Мы были друзьями? Biz arkadaş mıydık?
Мы не были друзьями. Biz arkadaş değildik.
Фатма была учительницей. Fatma öğrenci değildi.öğretmendi
Она не была писательницей. O yazar değildi

2. Напишите в отрицательной форме.
Я был учителем. Ben öğretmen değildim
Ты была стюардессой. Sen hostes değildin
Он был директором. O müdür değildi
Мы были докторами Biz doktor değildik
Вы были продавцами. Siz satıcı değildiniz
Они были соседями. Onlar komşu değildeiler

3. Допишите соответствующие местоимения (я, ты, о..) и переведите на русский язык.
Onlar mutluydular Они были счастливы.
Siz komşuydunuz. Вы были соседями.
Sen yazardın. Ты был писателем.
Biz askerdik. Мы были солдатами.
Ben doktordum. Я был доктором.
Ben emin değildim. Я не был уверен.
Siz hasta mıydınız. Вы не были больны.

4. напиши в отр, вопросит и полож. форме, прош. времени
Ben güzeldim güzel miydim? güzel değildim küçüktüm küçük müydüm? küçük değildim
Sen güzeldin güzel miydin? güzel değildin küçüktün küçük müydün? küçük değildin
O güzeldi güzel miydi? güzel değildi küçüktü küçük müydü? küçük değildi
Biz güzeldik güzel miydik? güzel değildik küçüktük küçük müydük? küçük değildik
Siz güzeldiniz güzel miydiniz? güzel değildiniz küçüktünüz küçük müydünüz? küçük değildiniz
Onlar güzeldiler güzel miydiler? güzel değildiler küçükTüler küçük müydüler? küçük değildiler

Ben akıllıydım akıllı mıydım? akıllı değildim sinirliydim sinirli miydim? sinirli değildim
Sen akıllıydın akıllı mıydın? akıllı değildin sinirliydin sinirli miydin? sinirli değildin
O akıllıydı akıllı mıydı? akıllı değildi sinirliydi sinirli miydi? sinirli değildi
Biz akıllıydık akıllı mıydık? akıllı değildik sinirliydik sinirli miydik? sinirli değildik
Siz akıllıydınız akıllı mıydınız akıllı değildiniz sinirliydiniz sinirli miydiniz? sinirli değildiniz
Onlar akıllıydılar akıllı mıydılar? akıllı değildiler sinirliydiler sinirli miydiler? sinirli değildiler

1. Поставьте каждое слово в положительной, отрицательной и вопросительной форме:
Я учитель Ben öğretmen Ben öğretmen değilim Ben öğretmen miyim?
Ты студент Sen öğrencisin Sen öğrenci değilsin Sen öğrenci misin?
Он умный O akıllı O akıllı değil O akıllı mı?

2. Добавьте окончания множественного числа.
футболки – tişörtler
подушки – yastıklar
одеяла – yorganlar
лампы – lambalar
кресла – koltuklar
компьютеры – bilgisayarlar
баклажаны - patlıcanlar
юбки – etekler
рубашки – gömlekler
шкафы – dolaplar
сердце - kalpler

3. Сделайте слова по образцу
1. Вы врач? Я не врач, я учитель
Doktor musunuz. Ben doktor değilim. Ben öğretmenim
2. ты блондинка? Ты не блондинка. Ты брюнетка (esmer) Sen sarışın mısın? Sen sarışın değilsin. Sen esmersin.
3. я турчанка? Я не турчанка. Я русская. Ben Türk müyüm? Ben Türk değilim. Ben Rusum.
4. Вы расстроены(üzgün)? Мы не расстроены , мы радостные (mutlu). Siz üzgün müsünüz? Biz üzgün değiliz. Biz mutluyuz.
5. Он полный (şişman)? Он не полный, Он худой (zayıf). O şişman mı? O şişman değil. O zayıf.
6. Мы ленивые (tembel)? Мы не ленивые. Мы трудолюбивые (çalışkan). Biz tembel miyiz? Biz tembel değiliz. Biz çalışkanız.
7. Ты плохой? Ты не плохой. Ты хороший. Sen kötü müsün? Sen kötü değilsin. Sen iyisin.

4. Сделайте слова по образцу
1. Я был поваром (aşçı)? Я не был поваром. Я был официантом (garson)
Ben aşçı mıydım? Ben aşçı değildim. Ben garsondum.
2. Ты был нотариусом (noter)? Ты не был нотариусом, Ты был адвокатом ( avukat)
Sen noter miydin? Sen noter değildin. Sen avukattın
3. Он был счастлив? Он не был счастлив. Он был расстроен.
O mutlu muydu? O mutlu değildi. O üzgündü.
4. Она была умна? Она не была умной. Она была дурой
O akıllı mıydı? O akıllı değildi. O aptaldı.
5. С тобой всё хорошо? С тобой всё хорошо. Тебе плохо. (на вопрос: как дела, как ты nasıl при ответе используются прилагательные iyi (хорошо), kötü (плохо)
Sen iyi misin? Sen iyisin. Sen kötüsün.

5. Творческое задание.
Составьте именные предложения (сущ. + прил.) используя любые ранее изученные слова, а также указательные местоимения, цвета, профессии, национальности. 6-8 предложений.
Bu çiçek kırmızı. Этот цветок красный.
O güzel bir doktor. Он хороший доктор.
Biz hemşireydik. Мы были медсестрами.
Sen Japon musun? Ты японец?
Sizde köpekĞİNİZ var mı? У вас есть собака?
Benim evim güzel. Мой дом красивый.
Şu kadını çök seviyorsun. Ты очень любишь эту женщину.
Anne güzel bir pasta yapıyor. Моя мама делает вкусный торт

6. Составьте 5 именных предложений в положительной, вопросительной или отрицательной форме, в настоящем или прошедшем вр. с любыми из этих слов + см. словарь:
Senin odan küçük. Твоя комната маленькая.
Bu bahçe güzel mi? Этот сад красивый?
Şu köpek büyük değil. Та собака небольшая.
O akıllı mı? Она умная?
Benim elbisem siyah. Мое платье черное.

Упражнения:

1. Переведите на турецкий
Я не хочу - istemiyorum
Ты не уходишь - gitmiyorsun
Она не говорит - Konuşumuyor
Он не спит - uykumıyor uyumuyor
Мы не слышим - duymuyoruz
Вы не гуляете - yürümüyorsunuz
Они не видят - görmüyorlar

2. Переведите:
O söylemiyor - Он(она) не говорит
Sen gelmiyorsun - Ты не пришелходит
Biz inanmıyoruz - Мы не верим
Onlar gülmüyorlar - Они не смеются
Ben duymuyorum - Я не слышу
O yazmıyor - Он(она) не записывает
Sen yapmıyorsun - Ты не делаешь
Biz istemiyoruz - Мы не хотим
Ben sevmiyorum - Я не люблю

3. Поставьте глаголы inanmak - верить, istemek - хотеть в отрицательную форму. Переведите.
Ben inanımıyorum - я не верю
Sen inanımıyorsun - ты не веришь
O inanımıyor - он не верит
Biz inanımıyoruz - мы не верим
Siz inanımıyorsunuz - вы не верите
Onlar inanımıyorlar - они не верят

Ben istemiyorum - я не хочу
Sen istemiyorsun - ты не хочешь
O istemiyor - он не хочет
Biz istemiyoruz - мы не хотим
Siz istemiyorsunuz - вы не хотите
Onlar istemiyorlar - они не хотят

4. Переведите предложения на русский язык.
Neden gelmiyorsunuz? - почему вы не пришлиходите?
Ben Rusça bilmiyorum. - я не знаю русский
Mehmet kiminle (с кем) konuşuyor? - с кем говорит Мехмет?
Yarın okula (в школу) gitmiyoruz. - Мы завтра не идем в школу
Seni (тебя) duymuyorum. - я тебя не слышу
Bende (у меня) kalıyor. - Он остался у меня

5. Ответьте на вопросы в отрицательной форме:
она меня слышит? - она не слышит duymuyor
вы идёте в школу? - okula gitmiyoruz
я курю? - sigara kullanmıyorum
он смеётся? - gülmüyor
они спят? - uyumuYORlar

Упражнения:
1.Напишите глаголы в вопросительной форме:

Onlar geliyorlar - Onlar geliyorlar mı?
Biz duyuyoruz - Biz duyuyor muyuz?
Sen açıyorsun - Sen açıyor musun?
O uyanıyor - O uyanıyor mu?
Ben bırakıyorum - Ben bırakıyor muyum?
Siz alıyorsunuz - Siz alıyor musunuz?

2.Напишите глаголы в вопросительно-отрицательной форме:

Ben yapmıyor muyum?/çalışmıyor muyum?/ağlamıyor muyum?/görmüyor muyum?/kurmuyor muyum?
Sen yapmıyor musun?/çalışmıyor musun?/ağlamıyor musun?/görmüyor musun?/kurmuyor musun?
O yapmıyor mu?/çalışmıyor mu?/ağlamıyor mu?/görmüyor mu?/kurmuyor mu?
Biz yapmıyor muyuz?/çalışmıyor muyuz?/ağlamıyor muyuz?/görmüyor muyuz?/kurmuyor muyuz?
Siz yapmıyor musunuz?/çalışmıyor musunuz?/ağlamıyor musunuz?/görmüyor musunuz?/kurmuyor musunuz?
Onlar yapmıyorlar mı?/çalışmıyorlar mı?/ağlamıyorlar mı?/görmüyorlar mı?/kurmuyorlar mı?

3.Переведите предложения:
Ben meşgulüm. Я занят.
Ben çalışıyorum. Я работаю.
Ahmet ve Ayşe okula (в школу) gidiyorlar. Ахмет и Айше идут в школу.
Bugün 5 ders var. Сегодня 5 уроков.
Kardeşim şimdi çalışmıyor, o hasta. Мой брат сейчас не работает, он болен.
Sen sıcak çay içiyorsun. Ты пьешь горячий чай.
Bu akşam sinemaya (в кино) gidiyor muyuz? Мы идем этим вечером в кино?
Ben bugün çok yorgunum, evden (из дома) çıkmak istemiyorum. Я сегодня очень устал, не хочу выходить из дома.
Hasan nerede yaşıyor? Где живет Хасан?
Sen şimdi ne yapıyorsun? Что ты сейчас делаешь?
Biz alış veriş yapıyoruz. Мы совершаем покупки.
Ne istiyorsunuz? Что вы хотите?
Lütfen bir şişe süt ve iki kilo elma. Пожалуйста бутылку молока и 2 килограмма яблок.
Nereye bakıyorlar? Куда они смотрят?
Orada mısın? Ты там?
Neden yazmıyorsun. Почему ты не пишешь?
Yazmıyorum çünkü Türkçe bilmiyorum. Я не пишу, потому что не знаю турецкий язык.
Rusça biliyor musun? Ты знаешь русский язык?
Fatma İngilizce konuşuyor. Фатьма говорит по-английски.
Kendini (себя) nasıl hissediyorsun? Как ты себя чувствуешь?
İyi misin? Ты в порядке?
Başım ağrıyor. У меня болит голова.
Yarın çalışıyor musunuz. Вы работаете завтра?
Saat geç oldu (здесь: уже поздно) uyumuyor musun? Тынеспишь, уже поздно?
Ben kitap okuyorum. Я читаю книгу.
Sabah erken kalkmıyorum. Я не встаю рано утром.
Ders saat 15'te(в) başlıyor. Урок начинается в 15.00.

Упражнение:
1. Завершите перевод вопросов, дописав вопросительные частицы:
1. Вы рабочие? Siz işçi misiniz?
2. Он русский? O rRus mu ?
3. Они учащиеся? Onlar öğrenciler mi?
4. Вы спортсмены? Siz sporcu musunuz?
5. Вы художницы? Siz ressam musunuz mısınız?
6. Али директор? Ali müdür mü?
7. Она красивая? O güzel mi?
8. Мы доктора? Biz doktor muyuz?
9. Я писатель? Ben yazar mıyım?
10. Вы счастливы? Siz mutlu musunuz?
11. Ты грустный? Sen üzgün müsün?
12. Я усталый? Ben yorgun muyum?

2. Составьте 5-6 вопросительных предложений (в любом лице) со следующими словами asker (солдат), müdür (директор, начальник), akraba (родственник), sinirli (нервный), çıplak (раздетый, голый), akıllı (умный), komşu (сосед).
Senin kardeşin asker mi? -- Твой брат солдат?
O mu müdür? -- Он ли директор?
Bizim miyim akrabalarımız akıllı? -- Наша ли родня умная?
Müdür çok mu sinirli mi? -- Очень ли нервный начальник?
Siz akıllı mısınız? – Умны ли вы?
Giyinmişler mi? Çıplaklar mı? – Одетые ли Раздетые ли?
Sen benim komşum musun? – Ты мой сосед?

3. Переведите
1. Sen mimar mısın? – Ты архитекор?
2. Siz akraba mısınız? – Вы родственники?
3. Onlar İngiliz mi? – Они англичане?
4. O müdür mü? – Он начальник?
5. Ben yabancı mıyım? – Чужой ли я?
6. Siz sporcu musunuz? – Вы спортсмены?

4. несколько примеров в виде коротеньких диалогов, которые нужно перевести на турецкий.

- Ты студент? - Sen ögĞrenci misin?
- Нет, я служащий. - Hayır, memurum.

- Он рабочий? -- O işçi mi?
- Нет, он инженер. -- Hayır, o mühendis

- Мы друзья? -- Biz arkadaşıar mıyız?
- Мы братья. -- Biz kardeşleriz.

- Вы родственники? -- Siz akrabalar mısınız?
- Нет, мы соседи. -- Hayır, komşularız.yuz

- Я солдат? -- Ben asker miyim?
- Нет, ты студент. -- Hayır, sen ögĞrencisin.

- Мы братья? -- Biz kardeşler miyiz?
- Нет мы друзья. -- Hayır, arkadaşlarız.

- Я умная? -- Ben akıllı mıyım?
- Ты усталая. -- Hayır, yorgunsun.

- Ты начальник? Я дурак. -- Sen mi müdürMÜSün? Ben aptalım.
- Я начальник? Ты дурак. -- Ben mi müdür MÜYüm? Sen aptalsın.

1. Завершите перевод на турецкий язык, добавив отрицательную частицу.
1. Я не спортсмен. – Ben sporcu degĞilim.
2. Ты не артистка. – Sen sanatçı degĞilsin.
3. Он не директор – O müdür degĞil.
4. Вы не больны. – Siz hasta degĞilsiniz.
5. Мы не усталые. – Biz yorgun degĞiliz
6. Они не красивые – Onlar güzel degĞiller.
7. Я не уверен – Ben emin degĞilim.
2. Напишите в отрицательной форме по образцу: sen sporcu musun? Sen sporcu değilsin. Переведите
1. Sen hasta mısın? Sen hasta degĞilsin. – Ты больной? Ты не больной.
2. Siz akraba mısınız? Siz akraba degĞilsiniz. – Вы родственники? Нет, вы не родственники.
3. Onlar İngiliz mi? Onlar İngiliz degĞiller. – Они англичане? Они не англичане.
4. O doktor mu? O doktor degĞil. – Он врач? Он не врач.
5. Ben yabancı mıyım? Ben yabancı degĞilıİm. Я чужой? Нет, я не чужой.
6. Biz müdür müyüz? Bıİz müdür degĞiliz. – Начальники ли мы? Нет, мы не начальники.
7. Sen mutlu musun? Sen mutlu degilsin. – Вы счастливы? Вы несчастны.
8. O sarışın mı? O sarışın degĞil. – Она блондинка? Она не блондинка.
3. Добавьте отрицательную частицу к предложениям.

Ben öğrenci degĞilim.
Sen öğrenci degĞilsin.
O öğrenci degĞil.

Biz ressam degĞiliz.
Siz ressam degĞilsiniz.
Onlar ressam degĞiller.
4. Отрицательные частицы перепутались, расставьте их в соответствии с правилами.

Ben şoför değilim
Sen şoför değilsin
O şoför değil
Biz şoför değiliz.
Siz şoför değilsiniz.
Onlar şoför değiller.

Упражнения:
1.Переведите на русский

1. Aşık oldum я влюбился
2. Soğuk oldu стало холодно (похолодало)
3. Hasta oldun ты заболел
4. Tıraş oldum я побрился
5. Sinir olduk мы разозлились
6. Geç oldu поздно уже (стало поздно)
7. Sabah oldu утро наступило
8. Baba oldum я стал отцом
9. Su buz oldu вода стала льдом
10. Sarhoş oldun ты напился
11. İki saat oldu два часа прошло (куча времени уже прошло)
12. Rezil oldum я опозорился
13. Grip oldum я простудился

2. Переведите на турецкий используя глагол olmak
Я обрадовался (mutlu) mutlu oldum
С праздником! Bayramın(ız) kutlu olsun!
Выздоравливай! Geçmiş olsun
Когда вы познакомились? Около 2 лет (прошло) Ne zaman tanıştınız? (ne zamandan tanışıyor musunuz?) Yaklaşık 2 sene oldu
Ты почему не спишь? Уже ночь наступила! Neden uyumuyorsun? Gece oldu
Посмотри как получилось? Прекрасно (получилось)!Bak nasıl oldu? Güzel oldu
Что случилось? Ne oldu?
Сделал? Нет, не получается. Yaptın mı? Hayiır, olmuyor
В качестве подарка он привёз мне книгу.hediye olarak bana kitap getırdı. getirdi
Мой брат учится на медицинском факультете (tıp fakültesi), он станет доктором. Kardeşim tıp fakültesıinde okunuyor, doktor olacak

3. Переведите на русский обращая внимание на употребление и возможные варианты перевода глагола «быть»: (быть, иметься, находиться, случиться).

1. Ben o zaman çok gençtim. Я в то время был очень молод.
2. Saat dokuzda neredeydiniz? Kocamla tiyatrodaydık. Где вы были в девять часов? Мы с моим мужем были в театре
3. Ben de dün sinemaya gittim . А я вчера ходил в театр
4. Amele misiniz? — Hayır, ben hiç bir zaman amele olmadım. — Peki, neciydiniz? — Askerdim. Вы рабочий? (работаете)- Нет, я никогда не был рабочим (работающим).- Тогда чем вы занимались?- Я был в армии (был солдатом, служил)
5. Kardeşim asker oldu. Мой брат стал солодатом
6. Orada kimse yoktu. Там никого не было.
7. Arkadaşlarınız kasım ayında burada değil miydiler? Ваши друзья в ноябре месяце здесь не были разьве?
8. Burada ne oluyor? Что тут происходит?
9. Beş altı yıl önce küçük bir kızdı, şimdi de bak, güzel bir genç kadın oldu. Пять-шесть лет назад она была маленькой девочкой, а сейчас смотри, стала молодой красивой девушкой.
10. Çocuğunuz var mı? — Bir çocuğum vardı, fakat artık yoktur, üç ay evvel öldü. У вас есть дети?-У меня был (один) ребёнок, но тепепрь нету, тримя месяцами раньше умер.
11. Ben o zaman orta yaşlı bir adamdım, oğlum da yirmi yaşlarında bir delikanlı... Я тогда был средних годов человеком, а мой сын был двадцатилетним молодым человеком
12. Rusya’ya hiç geldin mi? Ты был (приезжал) когда-нибудь в России?
13. İki oğlu vardı. Bu sene bir de kızı oldu. У него Было два сына. В этом году ещё и девочка дочка появилась.
14. Biraz param oldu. Şu mağazadan birkaç güzel tablo almak istiyorum. У меня появилось немного денег. Я хочу купить в том магазине несколько красивых картин.
15. Ben çorba yaptım ama güzel olmadı. Я приготовил суп, но хорошо не получилось. (суп не вышел)
16. O zamanlarda param hiç yoktu. Çok çalıştım, para kazandım. В те времена у меня вообще не было денег. Я много работал, заработал денег.
17. Bugün çok mutlu oldum. Я сегодня очень обрадовался (стал очень счастливым, осчастливился)

Упражнения:

1. Переведете:
Daha iyi лучше
Daha soğuk холоднее
Daha akıllı умнее
Daha uzun длиннее
En güzel самый красивый
En kısa самый короткий
En uzak самый дальний (далёкий)
En genç самый молодой
Горячее daha sıcak
Самый плохой en kötü
Самый трудный en zor
Труднее daha zor
Хуже daha kötü
Слаще daha tatlı
Трудолюбивее daha çalışkan

2. Переведите предложения:
Senin karın çok güzel. Komşumun karısı daha güzel ama benim karım en güzel. Твоя жена очень красивая. Жена моего соседа красивее, но моя жена самая красивая.
Yolculuğumuz en az üç saat sürecek. Наш путь самое малое 3 часа продлится.
Bu otelde en fazla dört gece kalacağız. В этом отеле мы самое бОльшее останемся на 4 ночи.
Kardeşin benden daha büyük. Твой брат старше меня.
Sen melek kadar güzelsin. Ты красивая как ангел.
Oğlu babası kadar çalışkan. Сын как и отец трудолюбив.
Senden daha çok para kazanıyorum. Я зарабатываю больше денег, чем ты.
Arzu Ayşe’den daha güzel Арзу красивее Айше.
Bu ayakkabı şu çanta’dan daha pahalı Эти ботинки дороже той сумки.
Moskova Rusyan’ın en pahalı kenti. Москва- самый дорогой город России.
Я работаю с утра до вечера. Sabahtan akşama kadar çalışıyorum.
Мы вместе доехали до Стамбула. Потом я поехала в Анкару, а он в Измир. Beraber İstanbula kadar gittik. Sonra ben Ankara'ya gittim: o-İzmir'e
Я ждал тебя до утра, но ты даже (bile)* не позвонила. Sabaha kadar bekledim seni, ama sen aramadın bile
*ставится после того слова, к которому относится

3. заполните пропуски нужными падежными суффиксами и переведите:
Yüz lirayi kadar param var У меня есть денег до ста лир
Ayşe senin kadar okumadı Айше не читала (не училась) как ты
Akşama kadar meşgulüm Я занят до вечера
Şimdiye kadar bize hiç yardım etmedi До сих пор он нам не помогал
Köye kadar yürüyerek gitti Я пешком шёл до самой деревни
Yazıyı sizin kadar iyi çevirdi Он перевёл так же хорошо как и вы
Ayşe bizim kadar beklemedi Айше не ждала как (столько сколько) мы
İki haftaya kadar çalıştım Я работал до двух недель

4. переведите текст:

Zeynep salı gününe kadar Ankara’da kalacak, çünkü orada bir işi var. Зейнеп до вторника останется в Анкаре, т.к. там есть одно дело. Sonra köye dönecek. Потом она вернётся в деревню. Onun köyü Ankara'dan daha küçük ama o köyünü daha çok seviyor. Её деревня меньше Анкары, но она (свою) деревнюочень любит. Çünkü orada ailesi, arkadaşları var. Потому что там семья (её), друзья (есть). Onun ortanca kardeşi Hasan İstanbul’da okuyor, o çalışkan bir öğrencidir. Её средний брат Хасан учится в Стамбуле, он трудолюбивый студент. Öğretmenleri en çok onu seviyorlar. Больше всего учителя любят его. Hasan da haftasonuda köye dönüyor. И Хасан (тоже) в конце недели возвращается в деревню. Bütün kardeşler köyde buluşuyor, sabahlara kadar sohbet ediyorlar. Все братья (и сёстры) встречаются в деревне, и до утра (во мн.ч.) беседуют (болтают). En küçük kardeşi Merve(имя девочки) henüz okula gitmiyor. Самая маленькая сестра Мерве ещё пока не ходит в школу. O daha çok küçük. Она ещё очень маленькая. Tatil bitiyor. Каникулы (отпуск) заканчиваю(е)тся. Zeynep Ankara’ya, kardeşi de İstanbul’a dönüyor ve gelecek (будущие, следующие) tatile kadar planlar yapıyorlar. Зейнеп в Анкару, брат в Стамбул возвращае(ю)тся и до следующих каникул строят планы.

1.Напишите глаголы в вопросительной форме:

Onlar geliyorlar - Onlar geliyorlar mı?
Biz duyuyoruz - Biz duyuyor muyuz?
Sen açıyorsun - Sen açiıyor musun?
O uyanıyor - O uyanıyor mu?
Ben bırakıyorum - Ben bırakıyor muyum?
Siz alıyorsunuz - Siz alıyor musunuz?

2.Напишите глаголы в вопросительно-отрицательной форме:
Yapmak (делать)
Ben yapmıyor muyum?
Sen yapmıyor musun?
O yapmıyor mu?
Biz yapmıyor muyuz?
Siz yapmıyor musunuz?
Onlar yapmıyorlar mı?
Çalışmak (работать)
Ben çalışmıyor muyum?
Sen çalışmıyor musun?
O çalışmıyor mu?
Biz çalışmıyor muyuz?
Siz çalışmıyor musunuz?
Onlar çalışmıyorlar mı?
Ağlamak (плакать)
Ben ağlamıyor muyum?
Sen ağlamıyor musun?
O ağlamıyor mu?
Biz ağlamıyor muyuz?
Siz ağlamıyor musunuz?
Onlar ağlamıyorlar mı?
Görmek (видеть)
Ben görmüyor muyum?
Sen görmüyor musun?
O görmüyor mu?
Biz görmüyor muyuz?
Siz görmüyor musunuz?
Onlar görmüyorlar mı?
Kurmak (строить)
Ben kurmuyor muyum?
Sen kurmuyor musun?
O kurmuyor mu?
Biz kurmuyor muyuz?
Siz kurmuyor musunuz?
Onlar kurmuyorlar mı?

3. Переведите предложения:
Ben meşgulüm. - Я занят. Ben çalışıyorum. - Я работаю. Ahmet ve Ayşe okula (в школу) gidiyorlar. - Ахмет и Айше ходят в школу. Bugün 5 ders var. - Сегодня есть пять уроков. Kardeşim şimdi çalışmıyor, o hasta. Мой младший брат сейчас не работает, он болен. Sen sıcak çay içiyorsun. - Ты пьёшь горячий чай. Bu akşam sinemaya (в кино) gidiyor muyuz? - Сегодня вечером мы идём в кино? Ben bugün çok yorgunum, evden (из дома) çıkmak istemiyorum. - Я сегодня очень устал, не хочу выходить из дома. Hasan nerede yaşıyor? - Где живёт Хасан? Sen şimdi ne yapıyorsun? Что ты сейчас делаешь? Biz alış veriş yapıyoruz. Мы совершаем покупки. Ne istiyorsunuz? - Что Вы хотите? Lütfen bir şişe süt ve iki kilo elma. - Пожалуйста, одну бутылку молока и два килограмма яблок. Nereye bakıyorlar? - Куда они смотрят? Orada mısın? - Ты там? Neden yazmıyorsun. - Почему ты не пишешь?Yazmıyorum çünkü Türkçe bilmiyorum. - Я не пишу, потому что не знаю турецкий язык. Rusça biliyor musun? - Ты знаешь русский язык? Fatma İngilizce konuşuyor. - Фатма разговаривает на английском. Kendini (себя) nasıl hissediyorsun? - Как ты себя чувствуешь? İyi misin? - С тобой всё хорошо? (Ты в порядке?) Başım ağrıyor. - У меня болит голова. Yarın çalışıyor musunuz. - Завтра вы работаете? Saat geç oldu (здесь: уже поздно) uyumuyor musun? - Уже поздно, ты не спишь? Ben kitap okuyorum. - Я читаю книгу. Sabah erken kalkmıyorum. - Я не встаю рано утром. Ders saat 15'te(в) başlıyor. - Урок начинается в 15 часов.

Упражнение:

1. Завершите перевод следующих предложений, добавив соответствующие окончания:
1. Пример: Я артистка. – Ben sanatçıyım
2. Мы путешественники. – Biz yolcuyuz
3. Хусейн турок. – Hüseyin Türk
4. Ты писатель. – Sen yazarsın
5. Вы охотник. – Siz avcıyımSINIZ
6. Мы охотники. – Biz avcıyız
7. Они ученики. – Onlar öğrenciler
8. Ты солдат. – Sen askersin
9. Мы соседи. – Biz komşuyuz
10. Вы родственники. – Siz akrabasinizsınız
11. Мы родственники. – Biz akrabayız
12. Я русская. – Ben Rusum
13. Мы иностранки. – Biz yabancıyız
14. Они англичане. – Onlar İngilizler
15. Они турки. – Onlar Türklaer
16. Он (она) женат (замужем). – O evli
17. Ты холост (не замужем). – sen bekarsın
18. Я счастлив. - Ben mutluyum
19. Мы банкиры. – biz bankacıyız
20. Вы умны. – Siz akıllısınız

Упражнение 2

Ben -yabancıyım
Sen -yabancısın
O -yabancı
Biz -yabancıyız
Siz -yabancısınız
Onlar -yabancılar

Ben -sporcuyum
Sen -sporcusun
O -sporcu
Biz -sporcuyuz
Siz -sporcusunuz
Onlar -sporcular

Ben -Rusum
Sen -Russun
O -Rus
Biz -Rusuz
Siz -Russunuz
Onlar -Ruslar

Ben -gazeteciyim
Sen -gazetecisin
O -gazeteci
Biz -gazeteciyiz
Siz -gazetecisiniz
Onlar -gazeteciler

Ben -denizciyim
Sen -denizcisin
O -denizci
Biz -denizciyiz
Siz -denizcisiniz
Onlar -denizciler

Ben -ünlüyüm
Sen -ünlüsün
O -ünlü
Biz -ünlüyüz
Siz -ünlüsünüz
Onlar -ünlüler

Ben -güzelim
Sen -güzelsin
O -güzel
Biz -güzeliz
Siz -güzelsiniz
Onlar -güzeller

Ben -İngilizim
Sen -İngilizsin
O -İngiliz
Biz -İngiliziz
Siz -İngilizsiniz
Onlar -İngilizler

Ben -yolcuyum
Sen -yolcusun
O -yolcu
Biz -yolcuyuz
Siz -yolcusunuz
Onlar -yolcular

Упражнение 3

Ben tataruım.Ben 48 yaşındayım.Ben evlıi değilim.Ben ev hanımıyım

Дополнительные задания к урокам

Ben evliyim
Sen evlisin
O evli
Biz evliyiz
Siz evlisiniz
Onlar evliler

Ben yorgunum
Sen yorgunsıun
O yorgun
Biz yorgunuz
Siz yorgunsunuz
Onlar yorgunlar

Ben akıllıyım
Sen akıllısın
O akıllı
Biz akıllıyız
Siz akıllısınız
Onlar akıllılar

Ben erkekğim
Sen erkeksin
O erkek
Biz erkekğiz
Siz erkeksiniz
Onlar erkekler

Ben çalışkanuım
Sen çalışkansuın
O çalışkan
Biz çalışkanız
Siz çalışkansınız
Onlar çalışkanlar

Упражнение:
1. Завершите перевод вопросов, дописав вопросительные частицы:
1. Вы рабочие? Siz işçi misiniz ?
2. Он русский? O rus mu ?
3. Они учащиеся? Onlar öğrenciler mi?
4. Вы спортсмены? Siz sporcu musunuz?
5. Вы художницы? Siz ressam mısınız?
6. Али директор? Ali müdür mü?
7. Она красивая? O güzel mi?
8. Мы доктора? Biz doktor muyuz?
9. Я писатель? Ben yazar mıyım?
10. Вы счастливы? Siz mutlu musunuz?
11. Ты грустный? Sen üzgün müsün?
12. Я усталый? Ben yorgun müyüm?

2. Составьте 5-6 вопросительных предложений (в любом лице) со следующими словами asker (солдат), müdür (директор, начальник), akraba (родственник), sinirli (нервный), çıplak (раздетый, голый), akıllı (умный), komşu (сосед). Переведите.

Şevket asker mi? Шевкет солдат?
Sen müdür müsün? ВЫ начальник?
Siz Ali'yle akraba musunuz? Вы с Али соседи?
Siz biraz sinirli misiniz ? Вы немного нервничаете?
çocuk çıplak mı? Ребенок голый?
Bu köpek akıllı mı? Этот щенок умный?
Onlar senın komşu mu? Они твои соседи?

3. Переведите
1. Sen mimar mısın? –ты архитектор?
2. Siz akraba mısınız? –Вы родственники?
3. Onlar İngiliz mi? –Они англичане?
4. O müdür mü? –Он начальник?
5. Ben yabancı mıyım? –Я иностранец?
6. Siz sporcu musunuz? –Вы спортсмены?

4. несколько примеров в виде коротеньких диалогов, которые нужно перевести на турецкий.

- Ты студент?Sen öğrenci misin ?
- Нет, я служащий.Hayır,ben memurum

- Он рабочий?O işçi mi?
- Нет, он инженер.Hayır o mühendis

- Мы друзья? Biz arkadaş mıyız?
- Мы братья. Biz kardeşleriz

- Вы родственники? Siz akraba mısınız?
- Нет, мы соседи.Hayır biz komşuyuz

- Я солдат? Ben asker miyim?
- Нет, ты студент.Hayır sen öğrencisin

- Мы братья? Biz kardeşler miyiz?
- Нет мы друзья.Hayır biz arkadaşlariız

- Я умная? Ben akkıllı mıyım?
- Ты усталая.Sen yorgunsun

- Ты начальник? Я дурак.Sen müdür müsün?Ben aptalım
- Я начальник? Ты дурак. Ben müdür müyum?Sen aptalsın

1. Проспрягайте глаголы sevmek – любить, görmek - видеть almak -брать, переведите.
Ben seviyorum (Я люблю), görüyorum (я вижу), alıyorum (я беру)
Sen seviyorsun (ты любишь), görüyorsun (ты видишь), alıyorsun (ты берешь)
O seviyor (он любит), görüyor (он видит), alıyor (он берет)
Biz seviyoruz (мы любим), görüyoruz (мы видим), alıyoruz (мы берем)
Siz seviyorsunuz (вы любите), görüyorsunuz (вы видите), alıyorsunuz (вы берете)
Onlar seviyorlar (они любят), görüyorlar (они видят), alıyorlar (они берут)

2. Переведите на русский:
geliyor – он приходит
biliyoruz – вы знаете
konuşuyorlar – они разговаривают
uyuyorsun – ты спишь
uçuyor – он летит
yazıyorum – я пишу

3. Спряжение глагола в настоящем времени.
Выберете любой глагол из списка проспрягайте в настоящем времени. Переведите.

Anlamak

Ben anlıyorum – я понимаю
Sen anlıyorsun – ты понимаешь
O anlıyor – он понимает
Biz anlıyoruz – мы понимаем
Siz anlıyorsunuz – вы понимаете
Onlar anlıyorlar – они понимают

4. Опишите в простых предложениях (глагол/ сущ. + глагол) ваш день с утра до вечера.

Ben kalkıyorum. Ben duş alıyorum. Ben kahvaltı yapıyorum. Ben çalışıyorum. o zaman Sonra ben öğle yemeği yapıyorum yiyorum. Ben iİngilizce dersi veriyorum. Ben akşam yemeği yapıyorum yiyorum. Akşamleyin ben yoga yapıyorum ve uyuyorum.

Я встаю. Принимаю душ. Завтракаю. Работаю. Затем я обедаю. Даю уроки английского. Ужинаю. Вечером я занимаюсь йогой и сплю.

1. Переведите на турецкий
Я не хочу - Ben istemiyorum
Ты не уходишь – Sen gitmiyorsun
Она не говорит – O söylemiyor
Он не спит – O uyumuyor
Мы не слышим – Biz duymuyoruz
Вы не гуляете – Siz dolaşmıyorsunuz
Они не видят – Onlar görmüyorlar

2. Переведите:
O söylemiyor – он не говорит
Sen gelmiyorsun – ты не приходишь
Biz inanmıyoruz – мы не верим
Onlar gülmüyorlar – они не смеются
Ben duymuyorum – я не слышу
O yazmıyor – он не пишет
Sen yapmıyorsun – ты не делаешь
Biz istemiyoruz – мы не хотим
Ben sevmiyorum – я не люблю

3. Поставьте глаголы inanmak - верить, istemek - хотеть в отрицательную форму. Переведите.
Ben inanmıyorum – я не верю
Sen inanmıyorsun – ты не веришь
O inanmıyor – он не верит
Biz inanmıyoruz – мы не верим
Siz inanmıyorsunuz – вы не верите
Onlar inanmıyorlar – они не верят

Ben istemiyorum – я не хочу
Sen istemiyorsun – ты не хочешь
O istemiyor – он не хочет
Biz istemiyoruz – мы не хотим
Siz istemiyorsunuz – вы не хотите
Onlar istemiyorlar – они не хотят

4. Переведите предложения на русский язык.
Neden gelmiyorsunuz? – Почему вы не приезжаете?
Ben Rusça bilmiyorum. – Я не знаю русский язык
Mehmet kiminle (с кем) konuşuyor? С кем разговаривает Мехмет?
Yarın okula (в школу) gitmiyoruz. Завтра мы не идем в школу.
Seni (тебя) duymuyorum. Я тебя не слышу.
Bende (у меня) kalıyor. Она остается у меня.

5. Ответьте на вопросы в отрицательной форме:
она меня слышит? - она не слышит duymuyor
вы идёте в школу? - вы не - gitmiyoruz
я курю? - Ben sigara içmiyorum
он смеётся? – O gülmüyor
они спят? – Onlar uyumuyorlar

1. Проспрягайте глаголы sevmek – любить, görmek - видеть almak -брать, переведите.
Ben seviyorum – я люблю, görüyorum – я вижу, alıyorum – я беру
Sen seviyorsun – ты любишь, görüyorsun – ты видишь, alıyorsun – ты берешь
O seviyor – Он любит, görüyor – он видит, alıyor – он берет
Biz seviyoruz – мы любим, görüyoruz – мы видим, alıyoruz – мы берем
Siz seviyorsunuz – Вы любите, görüyorsunuz – вы видите, alıyorsunuz – вы берете
Onlar seviyorlar – они любят, görüyorlar – они видят, alıyorlar – они берут

2. Переведите на русский:
geliyor – он идет
biliyoruz – мы знаем
konuşuyorlar – они говорят
uyuyorsun – ты спишь
uçuyor – он летает
yazıyorum – я пишу

3. Спряжение глагола в настоящем времени.
Ben geziyorum – я гуляю, istiyorum– я хочу
Sen geziyorsun – ты гуляешь, istiyorsun – ты хочешь
O geziyor – он гуляет, istiyor – она хочет
Biz geziyoruz – мы гуляем, istiyoruz – мы хотим
Siz geziyorsunuz – Вы гуляете, istiyorsunuz – вы хотите
Onlar geziyorlar – Они гуляют, istiyorlar – они хотят

4. Опишите в простых предложениях (глагол/ сущ. + глагол) ваш день с утра до вечера.
Например: Я встаю. Умываюсь (тур. мою своё лицо yüzümü yıkıyorum). Завтракаю (тур. - делаю завтрак kahvaltı yapmak). Пью чай. Одеваюсь. Иду на работу. Еду в маршрутке/машине (dolmuşla/arabayla gidiyorum - дословно с маршруткой/машиной еду) и т.д. переведите каждое предложение.
Ben uyanıyorum, yüzümü yıkıyorum, kahvaltı yapıyorum (это и есть завтракать, а не готовить завтрак), yemek yiyorum, göynek giyiniyorum, işime gidiyorum, dolmüuşla gidiyorum, akşamda geliyorumeve gidiyorum, TV şseyretdiyorum,

Упражнения:

1. Завершите перевод на турецкий язык, добавив отрицательную частицу.
1. Я не спортсмен. – Ben sporcu değilim.
2. Ты не артистка. – Sen sanatçı değilsin.
3. Он не директор – O müdür degil.
4. Вы не больны. – Siz hasta değilsiniz.
5. Мы не усталые. – Biz yorgun değiliz.
6. Они не красивые – Onlar güzel değiller.
7. Я не уверен – Ben emin değilim.

2. Напишите в отрицательной форме по образцу: sen sporcu musun? Sen sporcu değilsin. Переведите
1. Sen hasta mısın? Sen hasta değilsin. Ты болен? Ты не болен.
2. Siz akraba mısınız? Siz akraba değilsiniz. Вы родственники? Вы не родственники.
3. Onlar İngiliz mi? Onlar İngiliz değiller. Они англичане? Они не англичане.
4. O doktor mu? O doktor değil. Он доктор? Он не доктор?
5. Ben yabancı mıyım? Ben yabancı değilim. Я иностранец? Я не иностранец.
6. Biz müdür müyüz? Biz müdür değiliz. Мы начальники? Мы не начальники.
7. Sen mutlu musun? Sen mutlu değilsin. Ты счастлив? Ты не счастлив.
8. O sarışın mı? O sarışın değil. Он блондин? Он не блондин.

3. Добавьте отрицательную частицу к предложениям.
öğrenci (студент, ученик, учащийся)

Ben öğrenci değilim.
Sen öğrenci değilsin.
O öğrenci değil.

ressam (художник/художница)

Biz ressam değiliz.
Siz ressam değilsiniz.
Onlar ressam değiller.

4. Отрицательные частицы перепутались, расставьте их в соответствии с правилами.

şoför водитель

Ben şoför değilim.
Sen şoför değilsin.
O şoför değildir.
Biz şoför değiliz.
Siz şoför değilsiniz.
Onlar şoför değiller.

Упражнения:
1. Переведите:
Я был рыбаком? Ben balıkçı mıydım?
Я был рыбаком. Ben balıkçıydım.
Ты был служащим? Sen memur muydun?
Я был служащим. Ben memurdum.
Вы были соседями? Siz komşu muydunuz?
Мы были соседями. Biz komşuyduk.
Мы были друзьями? Biz arkadaş mıydık?
Мы не были друзьями. Biz arkadaş değildik.
Фатма была учительницей. Fatma öğretmendi.
Она не была писательницей. O yazar değildi.

2. Напишите в отрицательной форме.
Я был учителем. Ben öğretmendim.
Ben öğretmen değildim.

Ты была стюардессой. Sen hostestin
Sen hostes değildin.

Он был директором. O müdürdü
O müdür değildi.

Мы были докторами Biz doktorduk
Biz doktor değildik.

Вы были продавцами. Siz satıcıydınız
Siz satıcı değildiniz.

Они были соседями. Onlar komşuydular
Onlar komşu değildiler.

3. Допишите соответствующие местоимения (я, ты, о..) и переведите на русский язык.
Onlar mutluydular. Они были счастливы.
Siz komşuydunuz. Вы были соседями.
Sen yazardın. Ты был писателем.
Biz askerdik. Мы были солдатами.
Ben doktordum. Я был доктором.
Ben emin değildim. Я не был уверен.
Siz hasta mıydınız. Вы были больны.

4. напиши в отр, вопросит и полож. форме, прош. времени
güzel
Ben güzel değildim, Ben güzel miydim? Ben güzeldim.
Sen güzel değildin, Sen güzel miydin? Sen güzeldin.
O güzel değildi, O güzel miydi? O güzeldi.
Biz güzel değildik, Biz güzel miydik? Biz güzeldik.
Siz güzel değildiniz, Siz güzel miydiniz? Siz güzeldiniz.
Onlar güzel değildiler, Onlar güzel miydiler? Onlar güzeldiler.

küçük
Ben küçük değildim, Ben küçük müydüm? Ben küçüktüm.
Sen küçük değildin, Sen küçük müydün? Sen küçüktün.
O küçük değildi, O küçük müydü? O küçüktü.
Biz küçük değildik, Biz küçük müydük? Biz küçüktük.
Siz küçük değildiniz, Siz küçük müydünüz? Siz küçüktünüz.
Onlar küçük değildiler, Onlar küçük müydüler? Onlar küçüktüler.

akıllı
Ben akıllı değildim, Ben akıllı mıydım? Ben akıllıydım.
Sen akıllı değildin, Sen akıllı mıydın? Sen akıllıydın.
O akıllı değildi, O akıllı mıydı? O akıllıydı.
Biz akıllı değildik, Biz akıllı mıydık? Biz akıllıydık.
Siz akıllı değildiniz, Siz akıllı mıydınız? Siz akıllıydınız.
Onlar akıllı değildiler, Onlar akıllı mıydılar? Onlar akıllıydılar.

sinirli
Ben sinirli değildim, Ben sinirli miydim? Ben sinirliydim.
Sen sinirli değildin. Sen sinirli miydin? Sen sinirliydin.
O sinirli değildi. O sinirli miydi? O sinirliydi.
Biz sinirli değildik. Biz sinirli miydik? Biz sinirliydik.
Siz sinirli değildiniz. Siz sinirli miydiniz? Siz sinirliydiniz.
Onlar sinirli değildiler. Onlar sinirli miydiler? Onlar sinirliydiler.

1. Поставьте каждое слово в положительной, отрицательной и вопросительной форме:
Я учитель
Ben öğretmenim. Ben öğretmen değilim. Ben öğretmen miyim?

Ты студент
Sen öğrencisin. Sen öğrenci değilsin. Sen öğrenci misin?

Он умный
O akıllı. O akıllı değil. O akıllı mı?

2. Добавьте окончания множественного числа.
футболки – tişörtler
подушки – yastıklar
одеяла – yorganlar
лампы – lambalar
кресла – koltuklar
компьютеры – bilgisayarlar
баклажаны - patlıcanlar
юбки – etekler
рубашки – gömlekler
шкафы – dolaplar
сердце - kalpler

3. Сделайте слова по образцу
1. Вы врач? Я не врач, я учитель
Doktor musunuz. Ben doktor değilim. Ben öğretmenim

2. ты блондинка? Ты не блондинка. Ты брюнетка (esmer)
Sen sarışın mısın? Sen sarışın değilsin. Sen esmersin.

3. я турчанка? Я не турчанка. Я русская
Ben Türk müyüm? Ben Türk degilim. Ben Rusum.

4. Вы расстроены(üzgün)? Мы не расстроены , мы радостные (mutlu)
Siz üzgün müsünüz? Biz üzgün değiliz. Biz mutluyuz.

5. Он полный (şişman)? Он не полный, Он худой (zayıf)
O şişman mı? O şişman değil. O zayıf.

6. Мы ленивые (tembel)? Мы не ленивые. Мы трудолюбивые (çalışkan)
Biz tembel miyiz? Biz tembel değiliz. Biz çalışkanız.

7. Ты плохой? Ты не плохой. Ты хороший.
Sen kötü müsün? Sen kötü değilsin. Sen iyisin.

4. Сделайте слова по образцу
1. Я был поваром (aşçı)? Я не был поваром. Я был официантом (garson)
Ben aşçı mıydım? Ben aşçı değildim. Ben garsondum.

2. Ты был нотариусом (noter)? Ты не был нотариусом, Ты был адвокатом ( avukat)
Sen noter miydin? Sen noter değildin. Sen avukattın.

3. Он был счастлив? Он не был счастлив. Он был расстроен.
O mutlu muydu? O mutlu değildi. O üzgündü.

4. Она была умна? Она не была умной. Она была дурой
O akıllı mıydı? O akıllı değildi. O aptaldı.

5. С тобой всё хорошо? С тобой всё хорошо. Тебе плохо. (на вопрос: как дела, как ты nasıl при ответе используются прилагательные iyi (хорошо), kötü (плохо).
Sen nasılsın? Sen iyisin. Sen kötüsün.

5. Творческое задание.
Составьте именные предложения (сущ. + прил.) используя любые ранее изученные слова, а также указательные местоимения, цвета, профессии, национальности. 6-8 предложений.

Çinliler çok çalışkanlar. Китайцы очень трудолюбивые.
Hava Gök mavi. Небо голубое.
Bu köpek küçük. Эта собака маленькая.
Mimarlar akıllılar. Архитекторы умные.
Kırmızı güller güzel. Красные розы красивые.
O yorgun erkek mutlu değildi. Тот уставший мужчина не был счастливым.
Bu yazar ünlü değil. Этот писатель неизвестный.

6. Составьте 5 именных предложений в положительной, вопросительной или отрицательной форме, в настоящем или прошедшем вр. с любыми из этих слов + см. словарь:

Kedi siyah mıydı? Кошка была черная?
Dolap büyük mü? Шкаф большой?
Turta güzel. Торт красивый.
Bu kadın ev hanımı değil. Эта женщина не домохозяйка.
Siz şişmandınız. Вы были толстыми.

1. Переведите турецкие слова на русский язык и образуйте форму множественного числа из слов в форме единственного числа.
1. Пример: araba – машина arabalar - машины
2. Masa- стол Masalar- столы
3. Öğretmen- учитель Öğretmenler- учителя
4. Kedi- кошка Kediler- кошки
5. Ders –урок Dersler-уроки
6. Pencere –кастрюля Pencereler -кастрюли
7. Çiçek- цветок Çiçekler- цветы
8. Baba-отец Babalar-отцы
9. Çanta-сумка Çantalar-сумки
10. Müdür- директор
11. Defter-тетрадь Defterler-тетради
12. Dolap- шкаф Dolaplar- шкафы
13. Şehir- город Şehirler- города
14. Gül- роза Güller- розы
15. Oğul-сын Oğullar-сыновья
16. Ağaç- дерево Ağaçlar- деревья
17. Ev-дом Evler-дома
18. Nehir- река Nehirler- реки
19. Uçak- самолет Uçaklar- самолеты
20. Doktor-врач Doktorlar-врачи
21. Kalem- ручка Kalemler- ручки
22. Kitap- книга Kitaplar- книги
23. Aile- семья Aileler- семьи

2. Некоторые из предложенных слов написаны с ошибками. Исправьте ошибки и напишите русский перевод слов.
1. Gözlеr - глаза
2. Dergiler- журналы
3. Köpekler- собаки
4. Denizlеr -моря
5. Koltuklar- диваны
6. Kutular- коробки
7. Kapılar- двери
8. Doktorlar- врачи
9. Aylаr- месяца
10. Dakikalar- минуты
11. Köyler-деревни
12. Yollаr- дороги
13. Bulutlar- облака
14. Yıldızlar- звезды
15. Evler -дома

Упражнение:
1. Завершите перевод следующих предложений, добавив соответствующие окончания:

1. Пример: Я артистка. – Ben sanatçıyım
2. Мы путешественники. – Biz yolcuyuz
3. Хусейн турок. – Hüseyin TürkdTür
4. Ты писатель. – Sen yazarsın
5. Вы охотник. – Siz avcısınız
6. Мы охотники. – Biz avcıyız
7. Они ученики. – Onlar öğrenciler
8. Ты солдат. – Sen askersin
9. Мы соседи. – Biz komşuyuz
10. Вы родственники. – Siz akrabasınız
11. Мы родственники. – Biz akrabayız
12. Я русская. – Ben Rusum
13. Мы иностранки. – Biz yabancıyız
14. Они англичане. – Onlar İngilizler
15. Они турки. – Onlar Türkler
16. Он (она) женат (замужем). – O evlidir
17. Ты холост (не замужем). – sen bekarsın
18. Я счастлив. - Ben mutluyum
19. Мы банкиры. – biz bankacıyız
20. Вы умны. – Siz akıllısınız

2. Сделайте слова yabancı (иностранец), sporcu (спортсмен), Rus (русский), gazeteci (журналист), denizci (моряк) ünlü (знаменитый), güzel (красивый), İngiliz (англичанин), yolcu (путешественник) по образцу:

Ben memurum. – Я служащий.
Sen memursun. – Ты служащий
O memurdur. – Он служащий.
Biz memuruz – Мы служащие.
Siz memursunuz. – Вы служащие.
Onlar memurlar. – Они служащие.

Вот шаблон местоимений, рядом с которыми нужно писать слова:

Ben - yabancıyım
Sen - yabancısın
O - yabancıdır
Biz - yabancıyız
Siz - yabancısınız
Onlar – yabancılar

Ben sporcuyum
Sen sporcusun
O sporcudur
Biz sporcuyuz
Siz sporcusunuz
Onlar sporcular

Ben Rusum
Sen Russun
O RusdTur
Biz Rusuz
Siz Russunuz
Onlar Ruslar
Ben gazeteciyim
Sen gazetecisin
O gazetecidir
Biz gazeteciyiz
Siz gazetecisiniz
Onlar gazeteciler
Ben denizciyim
Sen denizcisin
O denizcidir
Biz denizciyiz
Siz denizcisiniz
Onlar denizciler
Ben ünlüyüm
Sen ünlüsün
O ünlüdür
Biz ünlüyüz
Siz ünlüsünüz
Onlar ünlüler
Ben güzelim
Sen güzelsin
O güzeldir
Biz güzeliz
Siz güzelsiniz
Onlar güzeller
Ben İngilizim
Sen İngilizsin
O İngilizdir
Biz İngiliziz
Siz İngilizsiniz
Onlar İngilizler

Ben yolcuyum
Sen yolcusun
O yolcudur
Biz yolcuyuz
Siz yolcusunuz
Onlar yolcular

3. Ben Rusum
Ben 42 yaşındayım
Benim burcum İkizler
Ben evliyim

Ben evliyim
Sen evlisin
O evlidir
Biz evliyiz
Siz evlisiniz
Onlar evliler

Ben yorgunum
Sen yorgunsun
O yorgundur
Biz yorgunuz
Siz yorgunsunuz
Onlar yorgunlar

Ben akıllıyım
Sen akıllısın
O akıllıdır
Biz akıllıyız
Siz akıllısınız
Onlar akıllılar

Ben erkegğim
Sen erkeksin
O erkekdtir
Biz erkegğiz
Siz erkeksiniz
Onlar erkekler
Ben çalışkanım
Sen çalışkansın
O çalışkandır
Biz çalışkanız
Siz çalışkansınız
Onlar çalışkanlar

1. Напишите глаголы в вопросительной форме:

Onlar geliyorlar - Onlar geliyorlar mı?
Biz duyuyoruz - Biz duyuyoruz muyuz?
Sen açıyorsun - Sen açıyor musun?
O uyanıyor - O uyanıyor mu?
Ben bırakıyorum - Ben bırakıyor muyum?
Siz alıyorsunuz - Siz alıyor musunuz?

2. Напишите глаголы в вопросительно-отрицательной форме:
Sen yapmıyor musun?
O çalısmıyor mu?
Onlar ağlamıyorlar mı?
Ben görmüyor muyum?
Biz kurmuyor muyuz?
Siz yapmıyor musunuz?

3. Переведите предложения:
Ben meşgulüm. Я занят.
Ben çalışıyorum. Я работаю.
Ahmet ve Ayşe okula (в школу) gidiyorlar. Ахмет и Аиша идут в школу.
Bugün 5 ders var. Сегодня 5 уроков.
Kardeşim şimdi çalışmıyor, o hasta. Мой брат сейчас не работает, он болен.
Sen sıcak çay içiyorsun. Ты пьешь горячий чай.
Bu akşam sinemaya (в кино) gidiyor muyuz? Мы идем вечером в кино?
Ben bugün çok yorgunum, evden (из дома) çıkmak istemiyorum. Я сегодня очень устал, не хочу выходить из дома.
Hasan nerede yaşıyor? Где живет Хасан?
Sen şimdi ne yapıyorsun? Ты сейчас что делаешь?
Biz alış veriş yapıyoruz. Мы делаем покупки.
Ne istiyorsunuz? Что вы хотите?
Lütfen bir şişe süt ve iki kilo elma. Пожалуйста, одну бутылку молока и 2 килограмма яблок.
Nereye bakıyorlar? Куда они смотрят?
Orada mısın? Ты там?
Neden yazmıyorsun? Почему не пишешь?
Yazmıyorum çünkü Türkçe bilmiyorum. Я не пишу, потому что не знаю турецкий.
Rusça biliyor musun? Ты знаешь русский?
Fatma İngilizce konuşuyor. Фатма говорит по-английски.
Kendini (себя) nasıl hissediyorsun? Как ты себя чувствуешь?
İyi misin? Ты в порядке?
Başım ağrıyor. У меня болит голова.
Yarın çalışıyor musunuz. Вы завтра работаете?
Saat geç oldu (здесь: уже поздно) uyumuyor musun? Уже поздно, ты не спишь?
Ben kitap okuyorum. Я читаю книгу.
Sabah erken kalkmıyorum. Рано утром я не просыпаюсь
Ders saat 15'te(в) başlıyor. Урок начинается в 15 часов.

1. Напишите глаголы в вопросительной форме:

Onlar geliyorlar – geliyorlar mı?
Biz duyuyoruz – duyuyor muyuz?
Sen açıyorsun – açıyor musun?
O uyanıyor – uyanıyor mu?
Ben bırakıyorum – bırakıyor muyum?
Siz alıyorsunuz – alıyor musunuz?

2. Напишите глаголы в вопросительно-отрицательной форме:
Yapmak (делать)
Çalışmak (работать)
Ağlamak (плакать)
Görmek (видеть)
Kurmak (строить)

ben yapmıyor muyum , çalışmıyor muyum, ağlAMıyor muyum, görMüyor muyum, kuruyor muyum
sen yapmıyor musun , çalışmıyor musun, ağlAMıyor musun, görüyor musun, kuruyor musun
o yapmıyor mu , çalışmıyor mu, ağlıyor mu, görüyor mu, kuruyor mu
biz yapmıyor muyuz , çalışmıyor muyuz, ağlıyor muyuz, görüyor muyuz, kuruyor muyuz
siz yapmıyor musunuz , çalışmıyor musunuz, ağlıyor musunuz, görüyor musunuz, kuruyor musunuz
onlar yapmıyorlar mı , çalışmıyorlar mı, ağlıyorlar mı, görüyorlar mı, kuruyorlar mı
ağlamak görmek kurmak дописать в вопрос-отриц. форме.
3. Переведите предложения:
Ben meşgulüm. Ben çalışıyorum. Ahmet ve Ayşe okula (в школу) gidiyorlar. Bugün 5 ders var. Kardeşim şimdi çalışmıyor, o hasta. Sen sıcak çay içiyorsun. Bu akşam sinemaya (в кино) gidiyor muyuz? Ben bugün çok yorgunum, evden (из дома) çıkmak istemiyorum. Hasan nerede yaşıyor? Sen şimdi ne yapıyorsun? Biz alış veriş yapıyoruz. Ne istiyorsunuz? Lütfen bir şişe süt ve iki kilo elma. Nereye bakıyorlar? Orada mısın? Neden yazmıyorsun. Yazmıyorum çünkü Türkçe bilmiyorum. Rusça biliyor musun? Fatma İngilizce konuşuyor. Kendini (себя) nasıl hissediyorsun? İyi misin? Başım ağrıyor. Yarın çalışıyor musunuz. Saat geç oldu (здесь: уже поздно) uyumuyor musun? Ben kitap okuyorum. Sabah erken kalkmıyorum. Ders saat 15'te(в) başlıyor.

Я занят. Я работаю. Ахмет и Айше ходят в школу. Сегодня 5 уроков. Мой друг сейчас не работает, он болен. Ты пьешь горячий чай. Сегодня вечером пойдем в кино? Я сегодня очень уставший, не хочу выходить из дома. Где живет Хасан? Что ты сейчас делаешь? Мы делаем покупки. Что хотите? Бутылку молока и 2 кг яблок, пожалуйста. Куда смотрят? Туда? Почему не пишешь? Не пишу, потому что не знаю турецкий. Ты знаешь русский? Фатьма разговаривает на английском. Как ты себя чувствуешь? Хорошо все? У меня болит голова. Завтра вы работаете? Уже поздно, не спишь? Я книгу читаю .Утром не встаю рано. Урок начинается в 15ч.

1. Пример: Я артистка. – Ben sanatçıyım
2. Мы путешественники. – Biz yolcuyuz
3. Хусейн турок. – Hüseyin Türktür
4. Ты писатель. – Sen yazarsiın
5. Вы охотник. – Siz avcısiniz sınız
6. Мы охотники. – Biz avcıyiız
7. Они ученики. – Onlar öğrencidirler
8. Ты солдат. – Sen askersin
9. Мы соседи. – Biz komşuyuz
10. Вы родственники. – Siz akrabasınız
11. Мы родственники. – Biz akrabayız
12. Я русская. – Ben Rusum
13. Мы иностранки. – Biz yabancıyız
14. Они англичане. – Onlar İngilizdirler
15. Они турки. – Onlar Türkdirler
16. Он (она) женат (замужем). – O evlidir
17. Ты холост (не замужем). – sen bekarsın
18. Я счастлив. - Ben mutluyum
19. Мы банкиры. – biz bankacıyız
20. Вы умны. – Siz akıllısınız
Обратите внимание, что национальности и языки в турецком языке пишутся с большой буквы.

2. Сделайте слова yabancı (иностранец), sporcu (спортсмен), Rus (русский), gazeteci (журналист), denizci (моряк) ünlü (знаменитый), güzel (красивый), İngiliz (англичанин), yolcu (путешественник) по образцу:

Ben memurum. – Я служащий.
Sen memursun. – Ты служащий
O memurdur. – Он служащий.
Biz memuruz – Мы служащие.
Siz memursunuz. – Вы служащие.
Onlar memurlar. – Они служащие.

Вот шаблон местоимений, рядом с которыми нужно писать слова:

Ben - yabancıyım
Sen - yabancısın
O - yabancıdır
Biz - yabancıyIz
Siz - yabancısınız
Onlar - yabancıdırlar

Ben - sporcuyum
Sen - sporcusun
O - sporcudur
Biz - sporcuyuz
Siz - sporcusunuz
Onlar - sporcudurlar

Ben - Rusum
Sen - Russun
O - Rusdtur
Biz - Rusuz
Siz - Russunuz
Onlar - Rusdurlar

Ben - gazeteciyim
Sen - gazetecisin
O - gazetecidir
Biz - gazeteciyiz
Siz - gazetecisiniz
Onlar - gazetecidirler

Ben - denizciyim
Sen - denizcisin
O - denizcidir
Biz - denizciyiz
Siz - denizcisiniz
Onlar - denizcidirler

Ben - ünlüyüm
Sen - ünlüsün
O - ünlüdür
Biz - ünlüyüz
Siz - ünlüsünüz
Onlar - ünlüdirler

Ben - güzelim
Sen - güzelsin
O - güzeldir
Biz - güzeliz
Siz - güzelsiniz
Onlar - güzeldirler

Ben - İngilizim
Sen - İngilizsin
O - İngilizdir
Biz - İngiliziz
Siz - İngilizsiniz
Onlar - İngilizdirler

Ben - yolcuyum
Sen - yolcusun
O - yolcudur
Biz - yolcuyuz
Siz - yolcusunuz
Onlar - yolcudurlar

3. Дополнительное задание по 2-ому уроку. Оно не обязательное, но сделать его полезно. Я предлагаю рассказать о себе в коротких предложениях, кем вы являетесь. Например:

Я из Казахстана- Ben Kazakistanlıyım
Мне 42 года- Ben kırk iki yaşındayım
Я телец - Benim burcum boğa
Я замужем / холостая - Ben bekarım
Я экономист- ben ekonomistim

Дополнительные задания к урокам

Напишите во всех лицах и числах:
Ben - evliyim
Sen - evlisin
O - evlidir
Biz - evlisyiz
Siz - evlisiniz
Onlar - evlidirler

Ben - yorgunum
Sen - yorgunsun
O - yorgundur
Biz - yorgunuz
Siz - yorgunsunuz
Onlar - yorgundurlar

Ben - akıllıyım
Sen - akıllısın
O - akıllıdır
Biz - akıllıyız
Siz - akıllısınız
Onlar - akıllıdırlar

Ben - erkeğim
Sen - erkeksin
O - erkektir
Biz - erkeğiz
Siz - erkeksiniz
Onlar - erkektirler

Ben - çalışkanım
Sen - çalışkansın
O - çalışkandır
Biz - çalışkanız
Siz - çalışkansınız
Onlar - çalışkandırlar

Упражнение 1.

Onlar geliyorlar mı?
Biz duyuyoruz muyuz?
Sen açıyor musun?
O uyanıyor mu?
Ben bırakıyor muyum?
Siz alıyor musunuz?

Упражнение 2.

Ben yapmıyor muyum?
Sen yapmıyor musun?
O yapmıyor mu?
Biz yapmıyor muyuz?
Siz yapmıyor musunuz?
Onlar yapmıyorlar mı?

Ben çalışmıyor muyum?
Sen çalışmıyor musun?
O çalışmıyor mu?
Biz çalışmıyor muyuz?
Siz çalışmıyor musunuz?
Onlar çalışmıyorlar mı?

Ben ağlıAmıyor muyum?
Sen ağlıamıyor musun?
O ağlımıyor mu?
Biz ağlımıyor muyuz?
Siz ağlımıyor musunuz?
Onlar ağlımıyorlar mı?
В отрицательной форме основа глагола не меняется, MI прибавляется к основе
ağla-mak = ağlaMIyoru
Ben görmüyor muyum?
Sen görmüyor musun?
O görmüyor mu?
Biz görmüyor muyuz?
Siz görmüyor musunuz?
Onlar görmüyorlar mı?

Ben kurmuyor muyum?
Sen kurmuyor musun?
O kurmuyor mu?
Biz kurmuyor muyuz?
Siz kurmuyor musunuz?
Onlar kurmuyorlar mı?

Упражнение 3.

Ben meşgulüm.
Я занят.
Ben çalışıyorum.
Я работа.
Ahmet ve Ayşe okula (в школу) gidiyorlar.
Ахмет и Аише идут в школу.
Bugün 5 ders var.
Сегодня 5 занятий.
Kardeşim şimdi çalışmıyor, o hasta.
Брат сейчас не работает, он болеет.
Sen sıcak çay içiyorsun.
Ты пьешь теплый чай.
Bu akşam sinemaya (в кино) gidiyor muyuz?
Мы идем в кино этим вечером?
Ben bugün çok yorgunum, evden (из дома) çıkmak istemiyorum.
Я сегодня очень устал, домой идти не хочу.
Hasan nerede yaşıyor?
Хасан где живет?
Sen şimdi ne yapıyorsun?
Ты сейчас что делаешь?
Biz alış veriş yapıyoruz.
Мы делаем покупки.
Ne istiyorsunuz?
Что вы хотите?
Lütfen bir şişe süt ve iki kilo elma.
Пожалуйста, одну бутылку молока и два килограмма яблок.
Nereye bakıyorlar?
Куда они смотрят?
Orada mısın?
Ты там?
Neden yazmıyorsun.
Почему ты не пишешь?
Yazmıyorum çünkü Türkçe bilmiyorum.
Пишу, потому что знаю турецкий.
Rusça biliyor musun?
Ты знаешь русский?
Fatma İngilizce konuşuyor.
Фатма говорит на английском.
Kendini (себя) nasıl hissediyorsun?
Как ты себя чувствуешь?
İyi misin?
Ты в порядке?
Başım ağrıyor.
У меня болит голова.
Yarın çalışıyor musunuz.
Завтра вы работаете?
Saat geç oldu (здесь: уже поздно) uyumuyor musun?
Здесь уже поздно, ты не спишь?
Ben kitap okuyorum.
Я читаю книгу.
Sabah erken kalkmıyorum.
Рано утром я не встаю.
Ders saat 15'te(в) başlıyor.
Урок начинается в 15:00.

Упражнения:
1. Напишите глаголы в вопросительной форме:

Onlar geliyorlar
Biz duyuyoruz
Sen açıyorsun
O uyanıyor
Ben bırakıyorum
Siz alıyorsunuz

1. Onlar geliyorlar mı?
2. Biz duyuyor muyuz?
3. Sen açıyor musun?
4. O uyanıyor mu?
5. Ben bırakıyor muyum?
6. Siz alıyor musunuz?

2. Напишите глаголы в вопросительно-отрицательной форме:
Yapmak (делать)
Çalışmak (работать)
Ağlamak (плакать)
Görmek (видеть)
Kurmak (строить)

Ben yapmıyor muyum?
Sen yapmıyor musun?
O yapmıyor mu?
Biz yapmıyor muyuz?
Siz yapmıyor musunuz?
Onlar yapmıyorlar mı?

Ben çalışmıyor muyum?
Sen çalışmıyor musun?
O çalışmıyor mu?
Biz çalışmıyor muyuz?
Siz çalışmıyor musunuz?
Onlar çalışmıyorlar mı?

Ben ağlamıyor muyum?
Sen ağlamıyor musun?
O ağlamıyor mu?
Biz ağlamıyor muyuz?
Siz ağlamıyor musunuz?
Onlar ağlamıyorlar mı?

Ben görmüyor muyum?
Sen görmüyor musun?
O görmüyor mu?
Biz görmüyor muyuz?
Siz görmüyor musunuz?
Onlar görmüyorlar mı?

Ben kurmuyor muyum?
Sen kurmuyor musun?
O kurmuyor mu?
Biz kurmuyor muyuz?
Siz kurmuyor musunuz?
Onlar kurmuyorlar mı?

3. Переведите предложения:
Ben meşgulüm. - Я занят
Ben çalışıyorum. - Я работаю
Ahmet ve Ayşe okula (в школу) gidiyorlar. - Ахмет и Айше идут в школу
Bugün 5 ders var. - Сегодня 5 уроков
Kardeşim şimdi çalışmıyor, o hasta. - Мой брат не работает, он болен
Sen sıcak çay içiyorsun. - Ты пьешь горячий чай
Bu akşam sinemaya (в кино) gidiyor muyuz? - Этим вечером мы пойдем в кино?
Ben bugün çok yorgunum, evden (из дома) çıkmak istemiyorum. - Я сегодня очень устал, не хочу выходить из дома.
Hasan nerede yaşıyor? - Где живет Хасан?
Sen şimdi ne yapıyorsun? - Ты сейчас, что делаешь?
Biz alış veriş yapıyoruz. - Мы делаем покупки
Ne istiyorsunuz? - Что вы хотите?
Lütfen bir şişe süt ve iki kilo elma. - Пожалуйста, одну бутылку молока и два килограмма яблок
Nereye bakıyorlar? - Куда они смотрят?
Orada mısın? - Ты там?
Neden yazmıyorsun. - Почему ты не пишешь?
Yazmıyorum çünkü Türkçe bilmiyorum. Я не пишу, потому что не знаю турецкий
Rusça biliyor musun? - Ты знаешь русский?
Fatma İngilizce konuşuyor. - Фатьма говорит по-английски
Kendini (себя) nasıl hissediyorsun? - Как ты себя чувствуешь?
İyi misin? - Ты в порядке?
Başım ağrıyor. - моя голова болит
Yarın çalışıyor musunuz. Завтра вы работаете?
Saat geç oldu (здесь: уже поздно) uyumuyor musun? - Уже поздно, ты не спишь?
Ben kitap okuyorum. - Я читаю книгу
Sabah erken kalkmıyorum. - Утром рано я не встаю
Ders saat 15'te(в) başlıyor. - Урок начинается в 15 часов.

Упражнения:
1. Проспрягайте глаголы sevmek – любить, görmek - видеть almak -брать, переведите.
Ben seviyorum я люблю görüyorum я вижу alıyorum я беру
Sen seviyorsun ты любишь görüyorsun ты видишь alıyorsun ты берешь
O seviyor он любит görüyor он видит alıyor он берет
Biz seviyoruz мы любим görüyoruz мы видим alıyoruz мы берем
Siz seviyorsunuz вы любите görüyorsunuz вы видите alıyorsunuz вы берете
Onlar seviyorlar они любят görüyorlar они видят alıyorlar они берут

2. Переведите на русский:
geliyor она идет
biliyoruz мы знаем
konuşuyorlar они разговаривают
uyuyorsun ты спишь
uçuyor она летает
yazıyorum я пишу

3. Спряжение глагола в настоящем времени.
Выберете любой глагол из списка проспрягайте в настоящем времени. Переведите.
Ben dans ediyorum я танцую
Sen dans ediyorsun ты танцуешь
O dans ediyor она танцует
Biz dans ediyoruz мы танцуем
Siz dans ediyorsunuz вы танцуете
Onlar dans ediyorlar они танцуют

4. Опишите в простых предложениях (глагол/ сущ. + глагол) ваш день с утра до вечера.
Например: Я встаю. Умываюсь (тур. мою своё лицо). Завтракаю (тур. - делаю завтрак). Пью чай. Одеваюсь. Иду на работу. Еду в маршрутке/машине (dolmuşla/arabayla gidiyorum - дословно с маршруткой/машиной еду) и т.д. переведите каждое предложение.
Ben kalkıyorum. Я встаю
Yüzümü yıkıyorum. умываюсь
Dişlerimi fırçalıyorum.чищу зубы
Kahvaltı yapıyorum. Завтракаю
Kahve içiyorum. Пью кофе
Köpekle geziyorum. Гуляю с собакой
Spor yapıyorum. Занимаюсь спортом
Evde çalışmaya başlıyorum. Начинаю дома работать
Yemek yapıyorum. Готовлю еду
Köpekle ve kocamla parka gidiyoruz. Мы с собакой и мужем идем в парк.
Kafede yemek yiyoruz. Ужинаем в кафе
Eve geliyoruz. Приходим домой
Yatağa yatıyorumZ. Ложимся в кровать.

Упражнения:

1. Переведите на турецкий
Я не хочу Ben istemiyorum
Ты не уходишь sen gitmiyorsun
Она не говорит O demiyor
Он не спит O yuyumuyor
Мы не слышим Biz duymuyoruz
Вы не гуляете Siz gezmiyorsunuz
Они не видят Onlar görmüyorlar

2. Переведите:
O söylemiyor Он не говорит
Sen gelmiyorsun Ты не приходишь
Biz inanmıyoruz Мы не верим
Onlar gülmüyorlar Они не смеются
Ben duymuyorum Я не слышу
O yazmıyor Она не пишет
Sen yapmıyorsun Ты не делаешь
Biz istemiyoruz Мы не хотим
Ben sevmiyorum Я не люблю

3. Поставьте глаголы inanmak - верить, istemek - хотеть в отрицательную форму. Переведите.
Ben inanmıyorum я не верю
Sen inanmıyorsun ты не веришь
O inanmıyor она не верит
Biz inanmıyoruz мы не верим
Siz inanmıyorsunuz вы не верите
Onlar inanmıyorlar они не верят

Ben istemiyorum я не хочу
Sen istemiyorsun ты не хочешь
O istemiyor он не хочет
Biz istemiyoruz мы не хотим
Siz istemiyorsunuz вы не хотите
Onlar istemiyorlar они не хотят

4. Переведите предложения на русский язык.
Neden gelmiyorsunuz? Почему вы приходите?
Ben Rusça bilmiyorum. Я не знаю русский язык.
Mehmet kiminle (с кем) konuşuyor? Мехмет с кем разговаривает?
Yarın okula (в школу) gitmiyoruz. Завтра мы не пойдем в школу.
Seni (тебя) duymuyorum. Я тебя не слышу.
Bende (у меня) kalıyor. Он остается у меня.

5. Ответьте на вопросы в отрицательной форме:
она меня слышит? - она не слышит duymuyor
вы идёте в школу? - вы не идете siz gitmiyorsunuz
я курю? - я не курю sigara içmiyorum
он смеётся? - он не смеется gülmüyor
они спят? - они не спят uyumuyorlar

1. Переведите:
Я был рыбаком?-Ben balıkçı mıydım?
Я был рыбаком.-Ben balıkçıydım.
Ты был служащим?-Sen işci miydın? memur muydun
Я был служащим.-Ben işciydim memurdum
Вы были соседями?-Siz komşu muydunuz?
Мы были соседями.-Biz komşuyduk
Мы были друзьями?-Biz arkadaş mıydık?
Мы не были друзьями.Biz arkabaş değildik.
Фатма была учительницей.-Fatma öğretmendi.
Она не была писательницей.-O yazar değildi.

2. Напишите в отрицательной форме.
Я был учителем. Ben öğretmendim.
Ben öğretmen değildim
Ты была стюардессой. Sen hostestin
Sen hostes değildin.
Он был директором. O müdürdü
O müdür değildi.
Мы были докторами Biz doktorduk
Biz doktor değildik
Вы были продавцами. Siz satıcıydınız
Sen satıcı değildiniz
Они были соседями. Onlar komşuydular
Onlar komşu değiller.

3. Допишите соответствующие местоимения (я, ты, о..) и переведите на русский язык.
Onlar mutluydular-Они были счастливы.
Siz komşuydunuz.-Вы были соседями.
Sen yazardın.-Ты был писателем.
Biz askerdik-Мы были солдатами.
Ben doktordum.-Я был доктором.
Ben emin değildim-Я не был уверен.
Siz hasta mıydınız?-Вы были больны?

4. напиши в отр, вопросит и полож. форме, прош. времени
güzel-красивый
Ben güzeldim, güzel değildim, güzel miydim?
Sen güzeldin, güzel değildin, güzel miydin?
O güzeldi, güzel değildi, güzel miydi?
Biz güzeldik, güzel değildik, guzel miydik?
Siz güzeldiniz, güzel değildiniz, güzel miydiniz?
Onlar güzeldi(ler), güzel değildi(ler), güzel(ler) miydi?

küçük-маленький
Ben küçüğktüm, küçüğk değildim, küçüğk müydüm? здесь и далее K не меняется на Ğ. это происходит лишь когда за К следует ГЛАСНЫЙ küçüĞÜm
Sen küçüğtün, küçüğ değildin, küçüğ müydün?
O küçüğtü, küçüğ değildi, küçüğ müydü?
Biz küçüğtük, küçüğ değildik, küçüğ müydük?
Siz küçüğtünüz, küçüğ değildiniz, küçüğ müydünüz?
Onlar küçüğtü(ler),küçüğ değildi(ler), küçüğ(ler) müydü?

akıllı-умный
Ben akıllıydım, akıllı değildim, akıllı mıydım?
Sen akıllıydın, akıllı değildin, akıllı mıydın?
O akıllıdı, akıllı değildi, akıllı mıydı?
Biz akıllıydık, akıllı değildik, akıllı mıydık?
Siz akıllıydınız, akıllı değildiniz, akıllı mıydınız?
Onlar akıllıydı(lar), akıllı değildi(ler), akıllı(lar) mıydı?
sinirli-нервный
Ben sinirliydim, sinirli değildim, sinirli miydim?
Sen sinirliydin, sinirli değildin, sinirli miydin?
O sinirliydi, sinirli değildi, sinirli miydi?
Biz sinirliydik, sinirli değildik, sinirli miydik-
Siz sinirliydiniz, sinirli değildiniz, sinirli miydiniz?
Onlar sinirliydi(ler), sinirli değildi(ler),sinirli(ler) miydi?

1. Напишите глаголы в вопросительной форме:

Onlar geliyorlar-onlar gelmiyorlar mi?
Biz duyuyoruz-biz duyuyor muyuz?
Sen açıyorsun-sen açıyor musun?
O uyanıyor-o uyanıyor mu?
Ben bırakıyorum-ben bırakıyor muyum?
Siz alıyorsunuz-siz alıyor musunuz?

2. Напишите глаголы в вопросительно-отрицательной форме:
Yapmak (делать) ben yapmıyor muyum ?
Çalışmak (работать) onlar çalışmıyorlar mı ?
Ağlamak (плакать) sen ağlamıyor musun ?
Görmek (видеть) biz görmüyor muyuz?
Kurmak (строить) siz kurmuyor musunuz ?

3. Переведите предложения:
Ben meşgulüm. Я занят
Ben çalışıyorum. Я работаю
Ahmet ve Ayşe okula (в школу) gidiyorlar. Ахмет и Айше идут в школу
Bugün 5 ders var. Сегодня 5 уроков
Kardeşim şimdi çalışmıyor, o hasta. Мой брат сегодня не работает, он болен
Sen sıcak çay içiyorsun. Ты пьешь горячий чай
Bu akşam sinemaya (в кино) gidiyor muyuz? Этим вечером мы идем в кино?
Ben bugün çok yorgunum, evden (из дома) çıkmak istemiyorum. Я сегодня очень усталый, не хочу выходить из дома
Hasan nerede yaşıyor?Где живет Хасан?
Sen şimdi ne yapıyorsun? Что ты сейчас делаешь?
Biz alış veriş yapıyoruz. Мы делаем покупки (шоппинг)
Ne istiyorsunuz? Что вы хотите?
Lütfen bir şişe süt ve iki kilo elma. Пожалуйста бутылку молока и два кг яблок
Nereye bakıyorlar? Куда они смотрят?
Orada mısın? Ты там?
Neden yazmıyorsun. Почему ты не пишешь?
Yazmıyorum çünkü Türkçe bilmiyorum. Я не пишу, потому что я не знаю турецкий язык
Rusça biliyor musun? Ты знаешь русский язык?
Fatma İngilizce konuşuyor. Фатьма говорит на английском
Kendini (себя) nasıl hissediyorsun? Как ты себя чувствуешь ?
İyi misin? У тебя все хорошо?
Başım ağrıyor. Голова болит
Yarın çalışıyor musunuz. Завтра вы работаете?
Saat geç oldu (здесь: уже поздно) uyumuyor musun? Уже поздно, ты не спишь?
Ben kitap okuyorum.Я читаю книгу
Sabah erken kalkmıyorum. Мне не надо вставать рано утром
Ders saat 15'te(в) başlıyor. Урок начинается в 15

ağız - ağzı (рот)
akıl - aklı (ум)
alın - alnı (лоб)
beyin - beyni (мозг)
boyun - boynu (шея)
burun - burnu (нос)
emir - emri (приказ)
fikir - fikri (мнение, идея)
göğüs - göğsü (грудь)
isim - ismi (имя)
izin - izni (разрешение, отпуск)
karın - karnı (живот)
metin - metni (текст)
nehir - nehri (река)
omuz - omzu (плечо)
oğul - oğlu (сын)
resim - resmi (рисунок)
şehir - şehri (город)
vakit - vakti (время)
zehir - zehri (яд, отрава)

В турецком языке употребление личных местоимений не обязательно. В предложениях личные окончания –yim, -sin, -iz даже при отсутствии личных местоимений (ben sen o...) позволяют нам понять, о ком идет речь. Таким же образом можно опустить и притяжательные прилагательные (benim senin onun...). Суффиксы, которые присоединяются к существительному, указывают на лицо, о котором идет речь, о принадлежности предмета.
Например, если вместо senin evin скажем просто evin , смысл фразы не изменится, и по суффиксу –in станет понятно, о чьем доме идет речь. Ещё пример, всем известное слово aşkım что в переводе на русский означает "моя любовь" aşk + ım = benim aşkım, где aşk дословно означает: любовь

В русском языке дело обстоит иначе. Употребление притяжательного местоимения, также как и личного, обязательно, для того, чтобы было понятно о ком идет разговор.


Составьте предложения с этими словами, используя суффиксы принадлежности (мой, твой, его ...). Переведите
1. araba – ucuz
2. kitap – güzel
3. kahve – sütlü
4. defter – yeni
5. ev – pahalı
6. koca – kızgın

Напишите без местоимений. Например: моя мама - annem
твоя кровать (yatak)
его дом
моя сестра
их компьютер (bilgisayar)
ваш дом
наш сын
твои глаза
мои мечты (hayal)
ваши книги
её машина
моя работа (iş)

1. Переведите на турецкий
Я не хочу Ben istemiyorum
Ты не уходишь Sen gitmiyorsun
Она не говорит O söylemiyor
Он не спит O uyumuyor
Мы не слышим Biz duymuyoruz
Вы не гуляете Siz gezmiyorsunuz
Они не видят Onlar görmüyorlar

2. Переведите:
O söylemiyor Он не говорит
Sen gelmiyorsun Ты не приходишь
Biz inanmıyoruz Мы не верим
Onlar gülmüyorlar Они не смеются
Ben duymuyorum Я не слышу
O yazmıyor Она не пишет
Sen yapmıyorsun Ты не делаешь
Biz istemiyoruz Мы не хотим
Ben sevmiyorum Я не люблю

3. Поставьте глаголы inanmak - верить, istemek - хотеть в отрицательную форму. Переведите.
Ben inanmıyorum
Sen inanmıyorsun
O inanmıyor
Biz inanmıyoruz
Siz inanmıyorsunuz
Onlar inanmıyorlar

Ben istemiyorum
Sen istemiyorsun
O istemiyor
Biz istemiyoruz
Siz istemiyorsunuz
Onlar istemiyorlar

4. Переведите предложения на русский язык.
Neden gelmiyorsunuz? Почему ты не идёшь?
Ben Rusça bilmiyorum. Я не знаю русского (языка).
Mehmet kiminle (с кем) konuşuyor? С кем Мехмет разговаривает?
Yarın okula (в школу) gitmiyoruz. Завтра мы не идём в школу.
Seni (тебя) duymuyorum. Я тебя не слышу.
Bende (у меня) kalıyor. Она остаётся у меня.

5. Ответьте на вопросы в отрицательной форме:
она меня слышит? - она не слышит duymuyor
вы идёте в школу? - вы не Siz okula gitmiyorsunuz.
я курю? – Ben sigara içmiyorum.
он смеётся? – O gülmüyor.
они спят? – Onlar uyumuyorlar.

1. Завершите перевод вопросов, дописав вопросительные частицы:
1. Вы рабочие? Siz işçi misiniz?
2. Он русский? O rRus mu?
3. Они учащиеся? Onlar öğrenciler mi?
4. Вы спортсмены? Siz sporcu musunuz?
5. Вы художницы? Siz ressam mısınız?
6. Али директор? Ali müdür mü?
7. Она красивая? O güzel mıi ?
8. Мы доктора? Biz doktor mıyız muyuz?
9. Я писатель? Ben yazar mıyım ?
10. Вы счастливы? Siz mutlu musunuz ?
11. Ты грустный? Sen üzgün müsün ?
12. Я усталый? Ben yorgun muyum ?

2. Составьте 5-6 вопросительных предложений (в любом лице) со следующими словами asker (солдат), müdür (директор, начальник), akraba (родственник), sinirli (нервный), çıplak (раздетый, голый), akıllı (умный), komşu (сосед). Переведите.

Baban askerdir mi? - Твой отец солдат?
O müdür mü? - Он директор?
Siz akraba mısınız? - вы родственники?
Onlar sinirliler mi? - Они нервные ?
O çıplak mı? - Он раздетый?
Ben akıllı mıyım? - Я умная?
Siz komşular mısınız musunuz? - Вы соседи?

3. Переведите
1. Sen mimar mısın? – Ты архитектор?
2. Siz akraba mısınız? – Вы родственники?
3. Onlar İngiliz mi? – Они Англичане?
4. O müdür mü? – Он начальник?
5. Ben yabancı mıyım? – Я иностранец?
6. Siz sporcu musunuz? – Вы спортсмены?

4. несколько примеров в виде коротеньких диалогов, которые нужно перевести на турецкий.

- Ты студент? - Sen öğrenci misin?
- Нет, я служащий. - Hayır, ben işçiyim. memurum

- Он рабочий? - O işçi mi?
- Нет, он инженер. - Hayır, o mühendistir.

- Мы друзья? - Biz arkadaşlar mıyız?
- Мы братья. - Biz kardeşleriz !

- Вы родственники? - Siz akraba mısınız?
- Нет, мы соседи. - Hayır, biz komşularımıyuz.

- Я солдат? - Ben asker miyim?
- Нет, ты студент. - Hayır, sen öğrencisin.

- Мы братья? - Biz kardeşler miyiz ?
- Нет мы друзья. - Hayır, biz arkadaşlarımız.

- Я умная? - Ben akıllı mıyım?
- Ты усталая. - Sen yorgunsun.

- Ты начальник? Я дурак. - Sen müdür müsün? Ben aptalım.
- Я начальник? Ты дурак. - Ben müdür müyüm? Sen aptalsın.

Упражнения:
1. Напишите глаголы в вопросительной форме:

Onlar geliyorlar Onlar geliyorlar mı?
Biz duyuyoruz Biz duyuyor muyuz?
Sen açıyorsun Sen açıyor musun?
O uyanıyor O uyanıyor mu?
Ben bırakıyorum Ben bırakıyor muyum?
Siz alıyorsunuz Siz alıyor musunuz?

2. Напишите глаголы в вопросительно-отрицательной форме:
Yapmak (делать)
Ben yapmıyor muyum? çalışmıyor muyum? ağlamıyor muyum? görmüyor muyum? kurmuyor muyum?
Sen yapmıyor musun? çalışmıyor musun? ağlamıyor musun? görmüyor musun? kurmuyor musun?
O yapmıyor mu? çalışmıyor mu? ağlamıyor mu? görmüyor mu? kurmuyor mu?
Biz yapmıyor muyuz? çalışmıyor muyuz? ağlamıyor muyuz? görmüyor muyuz? kurmuyor muyuz?
Siz yapmıyor musunuz? çalışmıyor musunuz? ağlamıyor musunuz? görmüyor musunuz? kurmuyor musunuz?
Onlar yapmıyorlar mı? çalışmıyorlar mı? ağlamıyorlar mı? görmüyorlar mı? kurmuyorlar mı?

Çalışmak (работать)
Ağlamak (плакать)
Görmek (видеть)
Kurmak (строить)

3. Переведите предложения:
Ben meşgulüm. Я занят. Ben çalışıyorum. Я работаю. Ahmet ve Ayşe okula (в школу) gidiyorlar. Ахмет и Айше идут в школу. Bugün 5 ders var. Сегодня 5 уроков. Kardeşim şimdi çalışmıyor, o hasta. Мой брат сегодня не работает, он болен. Sen sıcak çay içiyorsun. Ты пьешь горячий чай. Bu akşam sinemaya (в кино) gidiyor muyuz? Сегодня вечером мы пойдем в кино? Ben bugün çok yorgunum, evden (из дома) çıkmak istemiyorum. Я сегодня очень устал, не хочу выходить из дома. Hasan nerede yaşıyor? Где живет Хасан? Sen şimdi ne yapıyorsun? Что ты сейчас делаешь? Biz alış veriş yapıyoruz. Мы делаем покупки. Ne istiyorsunuz? Что вы хотите? Lütfen bir şişe süt ve iki kilo elma. Одну бутылку молока и два килограмма яблок, пожалуйста. Nereye bakıyorlar? Куда они смотрят? Orada mısın? Ты там? Neden yazmıyorsun. Почему ты не пишешь. Yazmıyorum çünkü Türkçe bilmiyorum. Я не пишу, потому что не знаю турецкий. Rusça biliyor musun? Ты знаешь русский? Fatma İngilizce konuşuyor. Фатма говорит по-английски. Kendini (себя) nasıl hissediyorsun? Как ты себя чувствуешь? İyi misin? Ты в порядке? Başım ağrıyor. У меня болит голова. Yarın çalışıyor musunuz. Вы завтра работаете? Saat geç oldu (здесь: уже поздно) uyumuyor musun? Уже поздно, ты не спишь? Ben kitap okuyorum. Я читаю книгу. Sabah erken kalkmıyorum. Завтра рано я не встаю. Ders saat 15'te(в) başlıyor. Уроки начинаются в 15 часов.

Упражнения:
1. Допишите слова с соответствующими суффиксами принадлежности kitap - книга
Benim kitabım
Senin kitabın
Onun kitabı
Bizim kitabımız
Sizin kitabınız
Onların kitabı

2. Допишите соответствующие местоимения, переведите
Benim gözüm мой глаз
Onun gözü его глаз
Senin gözün твой глаз
Onların dostları их друзья
Bizim dostumuz наши друзья

3. Добавьте притяжательные местоимения к следующим словам müdür, çikolata (шоколад), ders (урок), yastık (подушка)

Benim müdürüm çikolatam dersim yastığım
Senin müdürün çikolatan dersin yastığın
Onun müdürü çikolatası dersi yastığı
Bizim müdürümüz çikolatamız dersimiz yastığımız
Sizin müdürünüz çikolatanız dersiniz yastığınız
Onların müdürü çikolatası dersi yastığı

4. Заполните пропуски нужными суффиксами принадлежности, обращая внимание на изменение в корне слова
Benim resmim (картина)
Sizin durağınız (остановка)
Senin çocuğun (ребенок)
Benim çileğim (моя клубника)
Senin mektubun (письмо)
Onun kulağı (ухо)
Onun nehri (река)
Benim oğlum (сын)

5. Переведите на турецкий язык
Моя шапка benim şapkam, наши дети bizim çocuğumuzklarımız, их уроки onların dersleri, моя машина benim arabam, его тетрадь onun defteri, их стол onların masalsı, наш дом bizim evimiz, их сад onların bahçesi, наша улица bizim sokağımız, ее словарь onun sözlüğü, твой шкаф senin dolabın, его город onun şehrisi, их цветы onların çiçekleri.

6. Придумайте 3-4 элементарных предложений с любыми притяжательными местоимениями (используйте глаголы, сущ. прилаг). Мой сын футболист. Твоя дочь ходит в школу и т.п.
Benim köpeğim neşeli. Senin pastan lezzetli. Onların kardeşi doktor. Onun oğlusu universitede okuyor.

Составьте предложения с этими словами, используя суффиксы принадлежности (мой, твой, его ...).
Переведите
1. araba – ucuz Senin araban ucuz. Твоя машина дешевая.
2. kitap – güzel Onun kitabı güzel. Его книга хорошая.
3. kahve – sütlü Benim kahvem sütlü Мой кофе с молоком.
4. defter – yeni Bizim defterimiz yeni. Наша тетрадь новая
5. ev – pahalı Onun evi pahalı. Ее дом дорогой.
6. koca – kızgın Sizin kocanız kızgın Ваш муж злой.

Напишите без местоимений. Например: моя мама - annem
твоя кровать (yatak) yatağın
его дом evi
моя сестра kız kardeşim
их компьютер (bilgisayar) bilgisayarları
ваш дом eviniz
наш сын oğlumuz
твои глаза gözlerin
мои мечты (hayal) hayalımlerim
ваши книги kitaplarınız
её машина arabası
моя работа (iş) işim